روش‌های اصولی قلمه زدن درخت بادام+ آموزش گام به گام

اگر به دنبال راهی سریع و مؤثر برای تکثیر درختان بادام هستید، قلمه زدن یکی از بهترین روش‌هاست. این تکنیک به شما باغداران عزیز این امکان را می‌دهد که با حفظ ویژگی‌های ژنتیکی درخت مادر، نهال‌هایی با کیفیت بالا و مقاوم به بیماری‌ها پرورش دهید.

قلمه زدن نه تنها یک روش ساده و پرکاربرد است، بلکه با انتخاب صحیح نوع قلمه و شرایط نگهداری، می‌توانید به سرعت درختان بادامی جدید و سالم تولید کنید که ثمره آن‌ها را می‌توان در محصولات باکیفیت مشاهده کرد. در این مقاله از آشا اگری، با فرآیند قلمه زدن بادام و انواع آن آشنا می‌شویم تا بتوانید این روش را به بهترین شکل در باغ خود به کار بگیرید. با ما همراه باشید.

قلمه زدن بادام چیست؟

قلمه زدن یکی از روش‌های مهم و رایج در تکثیر رویشی درختان بادام است که در آن بخشی از گیاه مادر (مانند ساقه، برگ، یا ریشه) جدا شده و تحت شرایط مناسب، ریشه‌زنی می‌کند و به یک گیاه جدید تبدیل می‌شود.

این روش به باغداران این امکان را می‌دهد که ویژگی‌های ژنتیکی درخت مادر، مانند کیفیت میوه، مقاومت به بیماری‌ها و سازگاری با شرایط محیطی را در نهال‌های جدید حفظ کنند.

در قلمه زدن درخت بادام، یک قطعه کوچک از شاخه، برگ، یا ریشه گیاه انتخاب شده، بریده می‌شود و در محیطی مناسب (مانند خاک، آب، یا بسترهای مصنوعی مانند پرلیت) قرار می‌گیرد تا ریشه بدهد و به یک گیاه مستقل تبدیل شود.

انواع روش‌های قلمه زدن درخت بادام

در این قسمت 3 روش پرکاربرد قلمه زدن درخت بادام را بررسی می‌کنیم:

قلمه خشبی (چوبی) بادام

قلمه خشبی از بخش‌هایی از درخت بادام گرفته می‌شود که رشد آنها متوقف شده و دیگر حالت نرم یا سبز ندارند. معمولا شاخه‌های بالغ که بافت آنها کاملاً چوبی شده برای این نوع قلمه مناسب هستند؛ همین امر نیز دلیل زمان بر بودن ریشه دهی است.

قلمه خشبی به دلیل مقاومت بالاتر در برابر خشکی و شرایط نامساعد محیطی، یکی از گزینه‌های رایج برای تکثیر درختان بادام محسوب می‌شود، اما همانطور که گفتیم، فرآیند ریشه‌زایی آن دشوارتر و زمان‌برتر است و باغداران برای نتیجه گیری باید صبر زیادی به خرج دهند.

قلمه نیمه‌خشبی بادام

در قلمه نیمه‌خشبی همانطور که از نامش پیداست، از شاخه‌هایی استفاده می‌شود که از نظر ساختار بین دو مرحله سبز و چوبی قرار دارند. به عبارتی دیگر، نه کاملاً سبز و نرم هستند و نه به‌طور کامل چوبی شده‌اند.

به دلیل همین ویژگی‌ها، قلمه‌های نیمه‌خشبی هم می‌توانند به خوبی رشد کنند و ریشه دوانی داشته باشند و هم از مقاومت بالایی برخوردارند و به یکی از روش‌های موثر برای تکثیر بسیاری از درختان میوه، از جمله بادام، تبدیل شده است. برخی از مهم‌ترین ویژگی‌های آن عبارتند از:

1. معمولاً قلمه‌ها باید به طول 15 تا 20 سانتی‌متر بریده شوند و حاوی حداقل 2 تا 3 جوانه سالم باشند.
2. شاخه‌هایی که برای قلمه نیمه‌خشبی انتخاب می‌شوند باید از درختانی سالم و قوی گرفته شوند که فاقد آفت‌زدگی، بیماری، یا ترک‌خوردگی باشند.
3. این شاخه‌ها انعطاف‌پذیری بیشتری نسبت به قلمه‌های خشبی دارند و به همین دلیل بهتر در محیط‌های مرطوب و خاک سبک رشد می‌کنند.

قلمه سبز (علفی) بادام

در روش قلمه سبز درخت بادام، باید شاخه‌هایی را انتخاب کنید که تازه، نرم، و سبز هستند. این نوع قلمه از ساقه‌های جوان گیاه گرفته می‌شود که در فصل رشد فعال تولید شده‌ و هنوز چوبی و سخت نشده‌اند.

این روش یک مزیت مهم دارد، قلمه‌های سبز به دلیل فعالیت بالای سلولی‌ای که دارند، سریع‌تر ریشه دوانی می‌کنند. اما در مقابل حساسیت بالاتری به شرایط محیطی دارند و نیازمند مراقبت ویژه هستند. برخی از مهم‌ترین ویژگی‌های آن عبارتند از:

1. طول قلمه‌های سبز معمولاً بین 10 تا 15 سانتی‌متر است و باید حداقل 2 تا 3 جوانه سالم روی شاخه وجود داشته باشد.
2. قلمه‌های سبز برای جلوگیری از خشک شدن و حفظ سلامت به رطوبت بالا نیاز دارند. کاهش رطوبت می‌تواند به سرعت باعث از بین رفتن قلمه‌ها شود.
3. به دلیل فعالیت سلولی بالا، قلمه‌های سبز سریع‌تر از قلمه‌های خشبی یا نیمه‌خشبی ریشه می‌دهند.

زمان مناسب برای قلمه زدن درخت بادام

قلمه زدن درخت بادام با توجه به نوع قلمه (خشبی، نیمه‌خشبی، یا سبز) و شرایط آب‌وهوایی منطقه، در بازه‌های زمانی خاصی از سال انجام می‌شود. انتخاب زمان مناسب برای قلمه زدن تأثیر مستقیمی بر موفقیت ریشه‌زایی و رشد قلمه دارد. در ادامه، زمان‌های مناسب برای انواع قلمه و دلایل انتخاب این بازه‌های زمانی را توضیح می‌دهیم:

• بهترین زمان برای قلمه خشبی بادام
  قلمه خشبی باید از شاخه‌های بالغ و چوبی که در مرحله خواب زمستانی قرار دارند، گرفته شود؛ پس بهترین زمان انجام آن در فصل زمستان است.
• بهترین زمان برای قلمه نیمه خشبی بادام
  اواخر بهار تا اواسط تابستان، زمانی که شاخه‌های جدید رشد کرده‌اند اما هنوز به طور کامل چوبی نشده‌اند.
• زمان مناسب برای قلمه علفی درخت بادام
  بهار و اوایل تابستان، زمانی که درخت بادام در حال رشد فعال است و شاخه‌های تازه و جوان تولید می‌کند.

مراحل قلمه زدن درخت بادام

در این بخش، قصد داریم تمام مراحل قلمه زدن درخت بادام از انتخاب قلمه مناسب تا نگهداری پس از کاشت را به طور کامل توضیح دهیم.

انتخاب قلمه مناسب

بر اساس معیارهایی که در بخش «معرفی انواع روش‌های قلمه بادام» توضیح دادیم، لازم است ابتدا قلمه مناسب را انتخاب کنید. دقت کنید که قلمه باید طول و قطر مناسب داشته باشد و حداقل 2 تا 3 جوانه فعال داشته باشد.

آماده‌سازی قلمه

دومین قدم آماده سازی قلمه انتخاب شده است. برای این کار باید مراحل زیر را انجام دهید:

1. برش انتهایی قلمه
   انتهای قلمه را به صورت مورب و زاویه دار ببرید. با این کار سطح تماس قلمه با بستر کاشت را افزایش می‌دهید و در نتیجه جذب آب و مواد مغذی بهبود می‌یابد. همچنین برای جلوگیری از اتلاف رطوبت لازم است بالای قلمه را به صورت عمودی برش دهید.
2. حذف برگ‌ها و جوانه‌های اضافی
   برگ‌های پایین قلمه و هرگونه جوانه اضافی باید حذف شوند تا انرژی گیاه صرف تولید ریشه شود. دقت کنید که در قلمه‌های سبز، تنها چند برگ کوچک در بخش بالایی باقی بگذارید تا فرآیند فتوسنتز ادامه پیدا کند.
3. استفاده از کودهای ریشه‌زایی
   انتهای قلمه را به کودهای ریشه زایی مانند کود 19.63 شوک آغشته کنید تا با این کار سلول‌ها را برای ریشه دوانی تحریک شوند و درصد موفقیت افزایش پیدا کند.

کاشت قلمه

بهترین بستر برای کاشت قلمه درخت بادام ترکیبی از ماسه و پرلیت است. این بستر با داشتن زهکشی عالی و تهویه مناسب، محیطی عالی برای رشد و گسترش ریشه‌های قلمه فراهم می‌کند و به افزایش موفقیت در ریشه‌زایی کمک می‌کند.

عمق کاشت قلمه ها باید 4 تا 6 سانتی متر باشد. دقت کنید که حداقل یک جوانه باید خارج از خاک قرار داشته باشد. همچنین بین هر قلمه باید حداقل 5 تا 10 سانتی‌متر فاصله وجود داشته باشد تا جریان هوا برقرار باشد و از پوسیدگی جلوگیری شود. البته پس از رشد قلمه‌ها و برای انتقال آنها به زمین اصلی، باید «فاصله کاشت درخت بادام» را رعایت کنید که ما در مقاله پیوست شده به این موضوع پرداخته‌ایم.

شرایط نگهداری قلمه بادام پس از کاشت

قلمه ها پس از کاشت برای رشد بهتر نیاز به دمای 20 درجه و محیطی با رطوبت بالا دارند؛ بنابراین لازم است با استفاده از محفظه‌های پلاستیکی یا غبارپاشی منظم روی قلمه‌ها به خصوص قلمه‌های سبز، رطوبت کافی را فراهم کنید.

نور یکی دیگر از عوامل مهم در رشد قلمه‌ها است اما باید توجه کنید که نور مستقیم خورشید باعث خشک شدن قلمه‌ها می‌شود؛ بنابراین بهتر است آنها را در نور غیرمستقیم یا نیم‌سایه نگهداری کنید.

آبیاری مناسب قلمه‌های بادام نیز یکی دیگر از نکات مهم است. قلمه‌های تازه کاشته شده به آب نیاز دارند اما باید مراقب باشید که آب ماندگی اتفاق نیوفتد تا از پوسیدگی آنها جلوگیری شود.

جمع بندی

قلمه زدن یکی از روش‌های موثر برای تکثیر درخت بادام است که با رعایت اصول و انتخاب زمان و بستر مناسب می‌تواند نتایج قابل توجهی داشته باشد. استفاده از روش‌هایی مانند قلمه خشبی، نیمه‌خشبی یا سبز بسته به شرایط اقلیمی، هدف تکثیر، و امکانات موجود، نقش مهمی در موفقیت این فرآیند ایفا می‌کند.

هر نوع قلمه ویژگی‌ها و نیازهای خاص خود را دارد، اما رعایت اصولی مانند انتخاب قلمه سالم، آماده‌سازی دقیق، و تأمین شرایط محیطی مناسب می‌تواند درصد موفقیت را به میزان چشمگیری افزایش دهد.

مطالب مرتبط

سوال متداول