پیشگیری و مبارزه با آفت کرم خوشه خوار انگور

آفت کرم خوشه خوار انگور از آفات مهم در باغ‌های انگور است که هر ساله خسارت زیادی را به باغداران تحمیل می‌کند و باعث افت کیفیت و کمیت محصول درختان می‌شود.

در واقع این آفت لارو یا کرمینه‌ای است که از تخم یک پروانه به وجود می‌آید و از جوانه‌های خوشه، غوره و حبه‌های انگور تغذیه می‌کند. اگر شما نیز درگیر این آفت در باغ انگور خود هستید در ادامه همراه آشا اگری باشید تا با روش‌های کنترل و مبارزه با کرم خوشه خوار انگور بیشتر آشنا شویم.

آشنایی با آفت کرم خوشه خوار انگور

کرم خوشه‌ خوار انگور، آفتی مهم و شناخته‌شده در تاکستان‌هاست که در مرحله لاروی خود به گل‌ها و دانه‌های انگور حمله می‌کند. لاروهای تازه از تخم خارج‌شده حدود ۲ میلی‌متر طول دارند و با تغذیه از جوانه‌های خوشه، غوره و حبه‌های انگور به‌تدریج رشد می‌کنند و اندازه آن‌ها به حدود ۱ سانتی‌متر می‌رسد.

زمستان‌گذرانی این آفت به‌صورت شفیره درون پیله‌ای سفیدرنگ انجام می‌شود؛ این پیله‌ها معمولاً زیر پوست ساقه‌های مو، درختان مجاور، شکاف‌های خاک یا زیر برگ‌های خشک زمین یافت می‌شوند.

لاروها معمولاً به رنگ کرم مایل به سبز یا گاهی صورتی هستند و به‌راحتی به داخل خوشه‌های انگور نفوذ می‌کنند و از درون آن تغذیه می‌کنند. خسارت این آفت شامل ریزش گل‌ها، آسیب به دانه‌ها، کاهش کیفیت میوه و ایجاد شرایط مساعد برای رشد کپک در خوشه‌ها است.

اوج فعالیت کرم خوشه خوار انگور

این آفت 3 تا 4 نسل در سال دارد:

• نسل اول
  لاروهای جوان نسل اول کرم خوشه‌خوار از جوانه‌ها و غنچه‌های گل تغذیه می‌کنند و معمولاً با تنیدن تارهایی اطراف آن‌ها، مانع رشد طبیعی می‌شوند. در برخی موارد، تغذیه این لاروها از جوانه‌های انتهایی شاخه باعث خشک شدن گل‌ها و ریزش خوشه می‌شود.
• نسل دوم (اواخر خرداد تا تیر)
  لاروهای نسل دوم به میوه‌های تازه تشکیل شده انگور حمله می‌کنند و از گوشت غوره تغذیه می‌کنند. در نتیجه پوست غوره رنگی خاکی پیدا کرده، چروک می‌شود و در نهایت حبه‌های انگور ریزش می‌کنند.
  علاوه بر فعالیت این آفت، غوره‌های انگور ممکن است در اثر عوامل دیگری مثل کمبود مواد مغذی یا تنش خشکی دچار ریزش شوند که در مقاله «علت ریزش غوره‌های انگور» مفصل درباره این علل و روش‌های مقابله با آن توضیح داده‌ایم.

• نسل سوم (مرداد)
  لاروهای نسل سوم در این مرحله شدیداً به خوشه‌ها حمله می‌کنند و بیشترین خسارت آفت در این مرحله است. همچنین لاروهای این نسل کرم خوشه خوار انگور از انگورهای رسیده تغذیه می‌کنند و محل فعالیت آفت از طریق تارهایی روی خوشه مشخص است.
  خوشه‌های آلوده نیز مورد حمله قارچ‌های مختلف قرار می‌گیرد و شاهد خسارت‌های ثانویه خواهیم بود. در این صورت لازم است تا از «قارچ کش برای درخت انگور» استفاده کنید.
• نسل چهارم (شهریور)
  در برخی مناطق خصوصاً نواحی گرم‌تر، لاروهای آخرین نسل کرم خوشه خوار انگور نیز باعث خسارت می‌شوند. ممکن است لاروهای نسل بعدی آفت روی انگورهایی که مخصوص تهیه کشمش هستند به انبار منتقل شده و تا بهار سال بعد آنجا باشند.

روش‌های کنترل و درمان کرم خوشه خوار انگور

کنترل دقیق و به‌موقع این آفت می‌تواند به حفظ کیفیت و سلامت باغات انگور کمک کند و از خسارت‌های اقتصادی جلوگیری نماید. برای کنترل کرم خوشه‌خوار، روش‌های مختلفی وجود دارد که شامل روش‌های زراعی، بیولوژیک و شیمیایی است:

روش زراعی

• انتخاب ارقامی از انگور که خوشه متراکم ندارند.
• شخم عمیق و یخ آب زمستانه برای از بین بردن شفیره‌های زمستان گذران
• احداث باغ به صورت ردیفی و روی داربست‌های موازی
• حذف و سوزاندن بقایای آلوده به لارو
• حذف برگ‌های اضافی در اطراف خوشه برای تهویه بهتر و کاهش رطوبت
• هرس بهاره شاخه‌ها برای رسیدن نور خورشید به خوشه‌ها

برای آشنایی با روش‌های مختلف هرس انگور، زمان انجام و مزایای آن می‌توانید مقاله «هرس درخت انگور» را مطالعه کنید.

روش بیولوژیک

• استفاده از تریکوگراما (زنبور پارازیتوئید تخم)
• استفاده از فرمون جنسی برای جلب و تله‌گذاری نرها (اختلال در جفت‌گیری)
• کنترل بیولوژیک آفت با استفاده از سم میکروبی Bacillus thuringiensis برای حفاظت از دشمنان طبیعی آفت

روش شیمیایی (سم‌پاشی)

زمان سمپاشی کرم خوشه خوار انگور باید در زمان خروج لارو از تخم باشد در غیر این صورت اثر سم‌پاشی کاهش می‌یابد.

بهترین سم برای کرم خوشه خوار انگور و ویژگی‌های آن به ترتیب زیر است:

1. ایندوکساکارب
   این سم که با نام تجاری Avion یا Steward نیز شناخته می‌شود به دلیل اثر سریع و کارایی بالا در از بین بردن لاروها بسیار کاربرد دارد. ایندوکساکارب حشره‌کشی غیرسیستمیک با اثر گوارشی و تماسی بسیار قوی است و بیشترین اثر را در مرحله اولیه خروج لاروی شب‌پره‌ها دارد. مقدار مصرف این سم برای کنترل کرم خوشه خوار انگور 300 تا 400 سی سی در هزار لیتر آب است.
2. کلران ترانیلی پول (کوراجن 20% SC)
   این سم نیز نوعی حشره‌کش جدید از نوع تماسی-گوارشی است که اثرگذاری طولانی و انتخابی داشته و برای حفظ دشمنان طبیعی آفت بسیار مفید است. مقدار مصرف این نوع سم 150 تا 200 سی سی در هزار لیتر آب است.
3. لوفنورون (Match 5% EC)
   این حشره‌کش نیز از نوع غیرسیستمیک بوده و با جلوگیری از تشکیل پوشش کیتینی که جز اصلی پوسته خارجی آفت‌ها است باعث اختلال در رشد و توسعه کرم خوشه خوار انگور می‌شود و برای کنترل لاروهای جوان بسیار مناسب است. مقدار مصرف این نوع سم نیز 1 تا 1.2 لیتر در هزار لیتر آب است.
4. ایمیداکلوپرید + پرمترین
   مصرف این دو سم در برخی موارد می‌تواند جهت کنترل آفت کرم خوشه خوار بسیار مؤثر باشد. این دو کود اثر تماسی بسیار قوی و سریعی دارند؛ اما باید با احتیاط مصرف شوند. مقدار مصرف 1 تا 1.5 لیتر در هزار لیتر آب است.

نکته 1: اگر سمپاشی در زمان مناسب انجام شود، معمولا برای هر نسل کرم خوشه خوار انگور، یک سمپاشی کافی است.

نکته 2: برای جلوگیری از مقاوم شدن آفت در برابر سموم، توصیه می‌شود از یک سم در چند نسل پست سر هم استفاده نکنید.

سخن پایانی

کرم خوشه‌خوار انگور، آفتی خطرناک در باغات انگور است که با تغذیه از درون خوشه باعث ریزش گل‌ها و کاهش کیفیت میوه‌ها می‌شود. برای کنترل این آفت روش‌های مختلفی مثل کنترل زراعی و استفاده از سموم شیمیایی وجود دارد.

در این مقاله بهترین سم‌ها برای مبارزه با این آفت و زمان و مقدار مصرف هر یک را بررسی کردیم. با استفاده از استراتژی‌های مناسب، می‌توان خسارت‌های ناشی از این آفت را به حداقل رساند و کیفیت محصول را حفظ کرد. اگر در خصوص مبارزه با آفت کرم خوشه خوار انگور و مصرف سموم سؤالی دارید می‌توانید از بخش نظرات با ما در ارتباط باشید.

مطالب مرتبط

سوال متداول