صفر تا 100 آبیاری زعفران| بهترین زمان آبیاری زعفران

زعفران به عنوان یکی از گران‌ترین محصولات کشاورزی جهان، نیاز به مراقبت‌های ویژه‌ای به هنگام کاشت و تولید دارد. یکی از مهمترین عوامل در رشد و نمو و نیز افزایش سطح کیفی محصول بدست آمده، آبیاری زعفران به صورت مناسب و البته به موقع است.

 در این مقاله ما سعی کرده‌ایم تا به پاسخ این پرسش «آبیاری زعفران چه موقع است؟» به طور کامل پاسخ دهیم و عوامل مهمی که در این فرایند کمک‌حال کشاورز خواهد بود را توضیح دهیم. با مطالعه این مقاله نگاهی متفاوت به کشت و آبیاری زعفران خواهید داشت. پیشنهاد می‌کنیم به‌هیچ‌عنوان مطالعه این مطلب را از دست ندهید.

مراحل اصلی آبیاری زعفران

بعد از انتخاب خاک ماسب برای کاشت زعفران، نوبت به آبیاری می‌رسد. زعفران یکی از گیاهان کم‌آب است. آبیاری زعفران باید به‌گونه‌ای باشد که میزان آب مصرفی به حداقل برسد و درعین‌حال کیفیت و میزان محصول را به حداکثر برساند. برای این منظور آبیاری زعفران در چهار مرحله صورت می‌گیرد:

مرحله اول: اولین آبیاری زعفران (آب گل)

آبیاری قبل از گلدهی زعفران که به آن آب گل نیز می‌گویند، از اهمیت بالایی برخوردار است، به‌نحوی که با عدم دقت در زمان و کیفیت این آبیاری، میزان محصول به‌شدت تغییر می‌کند.

اولین آبیاری زعفران باید باتوجه‌به منطقه‌ای که در آن زندگی می‌کنید، انجام شود. در مناطق گرمسیر، آبیاری باید در اواخر مهرماه و در مناطق سردسیر، آبیاری باید در اوایل مهرماه انجام شود.

این مرحله از آبیاری به‌منظور بیدار کردن زعفران انجام می‌شود و کودهای تقویتی و محرک رشد همچون کود افزایش گلدهی زعفران در این مرحله همراه با آب آبیاری وارد زمین می‌شوند. دلیل نام‌گذاری “آب گل” این است که این آبیاری باعث فعال شدن پیاز زعفران و آغاز جوانه‌زنی و رشد گل‌های زعفران می‌شود.

با آبیاری به‌موقع ابتدا گل‌ زعفران از زمین خارج شده و سپس رشد سبزینه‌ آن اتفاق می‌افتد و در این صورت کلاله‌ها و انرژی گیاه صرف گل‌دهی می‌شود. آبیاری در این مرحله باید سنگین و عمیق باشد چرا که پیاز زعفران در فاصله ۲۰ تا ۲۵ سانتی‌متری از سطح زمین قرار دارد.

مرحله دوم: آبیاری زعفران پس از برداشت (زاج آب)

این آبیاری بعد از برداشت گل‌های زعفران یعنی اواخر آبان‌ماه و اوایل آذرماه انجام می‌شود. این مرحله نیز لزوماً باید انجام شود؛ ولی نیازی به آبیاری سنگین و عمیق نیست چرا که زمین برخلاف دفعه قبل رطوبت را در خود حفظ کرده است. بنابراین لازم است مقاله «بهترین زمان برداشت زعفران» را مطالعه کنید تا بتوانید به‌موقع زمین را آبیاری کنید. مهم‌ترین اهداف آبیاری زاج آب زعفران به شرح زیر است:

1. تقویت و تغذیه پیازهای زعفران
   بعد از برداشت گل‌ها، پیازهای زعفران ضعیف می‌شوند زیرا تمام انرژی خود را برای گلدهی مصرف کرده‌اند. آبیاری در این دوره به پیاز کمک می‌کند رطوبت و شادابی خود را حفظ کند. همچنین در این آبیاری از کودهای مخصوصی برای تقویت پیاز زعفران استفاده می‌شود که در مقاله «کود زاج آب زعفران» به بررسی آنها پرداخته‌ایم.
2. رشد علف‌های زعفران
   علف‌های زعفران نقش مهمی در فتوسنتز و تولید انرژی دارند. با آبیاری زاج آب زعفران می‌توانید رشد علف‌ها را بهبود دهید.
3. آماده‌سازی پیاز زعفران برای سال بعدی
   این مرحله از آبیاری به پیازها کمک می‌کند تا مواد غذایی لازم را برای تولید گل‌های بیشتر در فصل بعد ذخیره کنند و به تقویت و توسعه ریشه‌ها و پیازهای جدید کمک می‌کند.

مرحله سوم: آبیاری در صورت نبودن باران (سطحی)

این آبیاری برای مناطقی که باران‌های زمستانه وجود ندارد و هوا خشک است، انجام می‌شود. در این مناطق ممکن است در طول زمستان (دی یا بهمن) یک آبیاری سبک انجام شود تا رطوبت خاک حفظ شود و پیازها از خشکی در امان باشند.

بنابراین می‌توان گفت که آبیاری زمستانه زعفران یکی از مراحل اختیاری است که مانند زاج آب و آب گل چندان رایج نیست و تنها در برخی مناطق به‌ویژه در شرایط خاص اقلیمی انجام می‌شود.

یک نکتۀ مهم درباره آبیاری زمستانۀ مزارع زعفران این است که این آبیاری نباید به حدی باشد که موجب ایجاد غرقابی یا یخ‌زدگی در خاک شود. بنابراین در صورتی که پیش‌بینی می‌شود هوا خیلی سرد شود و امکان یخ‌زدگی وجود دارد، بهتر است از آبیاری زمستانه خودداری شود، زیرا یخ‌زدگی در خاک می‌تواند به پیازها آسیب برساند.

مرحله چهارم: آبیاری زرد آب (سطحی)

آبیاری زرد آب معمولاً در اواخر زمستان یا اوایل بهار (اسفند یا فروردین) انجام می‌شود. علت این نام گذاری نیز زرد شدن علف‌های زعفران است. برگ‌های زعفران که تا آن زمان سبز بوده‌اند، به تدریج شروع به زرد شدن می‌کنند و به مرور خشک می‌شوند.

این پدیده نشان‌دهنده ورود گیاه به مرحله خواب تابستانی است. از آنجا که این تغییر رنگ بلافاصله بعد از آبیاری اتفاق می‌افتد، کشاورزان به آن «زردآب» می‌گویند. اما علت آبیاری زعفران در این زمان چیست؟

در این مرحله، پیازهای زعفران از رشد کامل برگ‌ها نهایت استفاده را می‌برند و آخرین مواد مغذی و آب را جذب می‌کنند تا ذخایر خود را برای دوره خواب تابستانی تأمین کنند. با تقویت پیازها، گلدهی در فصل پاییز با شدت بیشتری انجام شده و تناژ محصول بالا می‌رود.

اما باید مراقب بود که مقدار آبیاری زیاد نباشد، زیرا در این مرحله پیازها به غرقابی حساس هستند. همچنین زمان آبیاری باید به گونه‌ای انتخاب شود که گیاه هنوز برگ‌های سبز داشته باشد و قبل از شروع کامل خواب تابستانی باشد.

مناسب‌ترین زمان آبیاری زعفران

فرایند آبیاری زعفران یکی از مهم‌ترین عواملی است که بر عملکرد و عمر مفید گیاه زعفران تأثیر می‌گذارد. بهترین زمان آبیاری زعفران به منطقه و شرایط آب‌وهوایی بستگی دارد.

 در مناطق معتدل، بهترین زمان برای آبیاری زعفران در مرحله اول در اوایل مهر و در مرحله دوم در اواسط آبان است. بهترین زمان آبیاری زعفران در در مناطق گرمسیر نیز ابتدا در مهرماه انجام می‌شود و سپس مرحله دوم آن در در اواخر آبان است.

اگر قصد کشت زعفران در مناطق سردسیر را دارید، اولین مرحله آبیاری در اواخر شهریور انجام می‌شود و سپس مجددا در اوایل آبان نیاز به آبیاری زمین زعفران دارید.

عوارض آبیاری غیراصولی زعفران

آبیاری زیاد، باعث خسارت به ریشه‌های زعفران و کاهش عملکرد محصول می‌شود. همچنین، آبیاری نامناسب می‌تواند باعث افزایش بیماری‌های قارچی و باکتریایی در زعفران شود.

عوارض دیگری که ممکن است ناشی از آبیاری غیراصولی زعفران باشد، شامل کاهش کیفیت و کمیت محصول، کاهش حاصلخیزی خاک و افزایش هزینه‌های تولید است. به‌عنوان‌مثال، آبیاری زیاد می‌تواند باعث ریزش سبزینه یا همان علف زعفران شود و باعث کاهش عملکرد و میزان برداشت محصول گردد.

 نکات مهم برای تعیین دقیق زمان آبدهی زعفران

در هر شغل و حرفه‌ای برای موفق‌بودن نیاز است به یک‌سری نکات توجه شود. در ادامه نکات مرتبط با انتخاب زمان آبدهی زعفران را مطالعه خواهید کرد.

• بررسی وضعیت خاک
  قبل از هر آبیاری، باید وضعیت خاک بررسی شود. برای این کار، می‌توان از روش‌های مختلفی مانند آزمایش خاک و سنسورهای خاکی استفاده کرد.
• تعیین میزان آب موردنیاز
  برای تعیین میزان آب موردنیاز، باید به عواملی مانند نوع خاک، شرایط آب‌وهوایی و نوع پیاز زعفران توجه شود.
• تعیین وقت آبیاری زعفران
  زمان آبیاری زعفران باید به‌گونه‌ای باشد که خاک همیشه مرطوب بماند، اما آبیاری زیاد نیز باعث خسارت به ریشه‌های زعفران می‌شود. بهترین زمان آبیاری زعفران، در هنگام رشد فعال غدد گیاه یا همان پیاز زعفران است.
• انتخاب روش آبیاری
  نحوه آبیاری زعفران شامل آبیاری سنتی و مدرن می‌تواند مؤثر باشد. بهترین روش آبیاری برای زعفران، آبیاری قطره‌ای است که باعث صرفه‌جویی در مصرف آب و کاهش هدررفت آب می‌شود.
• کوددهی زعفران همراه با آبیاری
  استفاده از «جدول کود دهی زعفران» یکی از نکات بسیار مهم در برداشت محصولی باکیفیت است که نباید از آن غافل شد.
• بررسی وضعیت زعفران پس از آبیاری
  پس از انجام آبیاری، باید وضعیت پیاز زعفران بررسی شود. درصورتی‌که زعفران به‌درستی آبیاری نشده باشد، ممکن است با مشکلاتی مانند بیماری‌های قارچی و باکتریایی روبرو شود.

بهتر است نکات مطرح شده در کشت و آبیاری زعفران را در نظر بگیرید تا زحمات شما در این زمینه مفیدِ فایده باشد.

سخن پایانی

در این مقاله به طور کامل درباۀ آبیاری زعفران توضیح داده شد. بااین‌حال اکثر کشاورزان طبق این دستورالعمل به زعفران خود رسیدگی نمی‌کنند و از کاهش کیفیت یا کمیت زعفران خود ناراضی هستند. با رعایت نحوه آبیاری زعفران و دانستن زمان آبیاری زعفران از تغییرات روبه‌رشد محصول خود شگفت‌زده خواهید شد.

مطالب مرتبط

سوالات متداول