بهترین روش کاشت برنج در خوزستان و مدیریت آبیاری

هر وقت نام شالیزار به گوشمان می‌خورد تصویر سبز شمال به ذهنمان می‌رسد در حالی که امروز در استان‌های جنوبی کشورمان از جمله خوزستان و فارس نیز برنج کشت می‌شود و بازار برنج کاری گرم است.

کشت برنج در جنوب روش‌های خاص خود را دارد و باید طبق شرایط محیطی آن منطقه از جمله کم آبی و دمای بالا به کشت برنج پرداخت. در این نوشته از آشا اگری قصد داریم در خصوص روش کاشت برنج در جنوب نکات مهمی را ذکر کنیم با ما همراه باشید.

روش کاشت برنج در خوزستان

برنج پس از گندم مهم‌ترین غذای مردم جهان و ایران را تشکیل می‌دهد و کشت برنج از جایگاه بالایی در اقتصاد کشاورزی هر کشوری جای دارد. برنج کاران در جنوب کشور با چالش‌های متعددی از جمله کمبود منابع آبی مواجه هستند.

استان خوزستان بعد از استان گیلان و مازندران از نظر تولید برنج در رتبه سوم قرار گرفته و ۹ درصد برنج کشور را تولید می‌کند.

شهرستان باغلمک که در فاصله ۱۴۰ کیلومتری از اهواز قرار گرفته بیش از ۳۰۰۰ هکتار از زمین‌های خود را به کشت برنج اختصاص داده است. از ارقام محلی برنج‌هایی که در این شهرستان کشت می‌شود می‌توان به عنبربو و چمپا محلی اشاره کرد.

یکی از روش‌هایی که برای مقابله با کم آبی در کشت برنج در جنوب به کار گرفته می‌شود روش خشکه کاری برنج است که در ادامه با آن بیشتر آشنا می‌شویم. همچنین از روش نشاکاری نیز در استان‌های جنوبی استفاده می‌شود؛ اما امروزه به علت کمبود منابع آبی این روش محدودتر شده است.

روش خشکه کاری برنج در خوزستان

برنج یکی از اصلی‌ترین محصولات کشاورزی استان خوزستان در فصل تابستان است. خوزستان و استان‌های جنوبی دچار کمبود منابع آبیاری بوده و از خشکسالی یا سیل آسیب دیده‌اند.

همچنین دوره رشد برنج و فصل کاشت برنج در خوزستان در فصل گرم سال بوده و همین باعث افزایش تعریق و تبخیر و در نتیجه میزان مصرف آب بیشتر باشد. برای مدیریت بهتر مصرف آب در استان‌های جنوبی باید به جای آبیاری شالیزارها به شیوه غرقابی از آبیاری متناوب استفاده کرد.

همچنین استفاده از کودهای کامل و تقویتی مانند بهترین کود افزایش تناز برنج می‌تواند به طور قابل توجهی در کاهش هزینه‌ها به شما کمک کند.

 با خشکه کاری برنج می‌توان در مصرف آب صرفه‌جویی کرد و مشکلات کم آبی و کم بارشی را جبران نمود. همچنین استفاده از کودهای طبیعی مانند هیومیک اسید برای برنج می‌توانید به افزایش ماندگاری آب در خاک کمک کنید.

خشک کاری کاشت مستقیم برنج به شیوه‌ای است که در آن بذرهای برنج را در عمق ۲ الی ۳ سانتی‌متری در بستر خاک می‌کارند.

در روش خشک کاری می‌توان برای آبیاری شالیزارها از روش‌های آبیاری متعددی از جمله قطره‌ای و آبیاری با استفاده از نوارهای تیپ استفاده کرد که منجر به کاهش ۷۰ الی ۸۰ درصدی مصرف آب می‌شود. همچنین می‌توان از روش‌های جوی آب و بارانی نیز استفاده کرد.

در این روش کاشت برنج در خوزستان بعد از آماده‌سازی زمین بذرهای خشک برنج یعنی بذرهایی که خیس نشده و جوانه نزده را به کمک روش‌های متنوعی از جمله بذرپاش سانتریفیوژ یا مدلل‌های مختلف دستگاه‌های کارنده در خاک خشک می‌کارند. می‌توانید قبل از کاشت بذر از کود بذرمال برنج استفاده کنید و پس از خشک شدن، آنها را در خاک بکارید.

مزرعه برنج پس از کرت بندی به روش غرقابی آبیاری می‌شود. در روش معمولی کشت برنج در خوزستان پس از آماده‌سازی زمین، شالیزارهای برنج کرت بندی و غرقاب می‌شوند و سپس بذرهای جوانه‌دار به صورت دستی در سطح کرت کشت می‌شوند.

در روش خشک کاری عملکرد دانه‌های برنج بیشتر و مصرف آب کمتر است همچنین از نظر اقتصادی و صرف وقت مزایای قابل‌توجهی دارد. اگر بتوان از ارقام زودرس برنج در روش خشکه کاری استفاده نمود می‌توان با بهره‌وری بیشتر آب سطح زیر کشت برنج را در استان‌های جنوبی افزایش داد.

مراحل روش خشکه کاری برنج در خوزستان

در روش کاشت برنج در خوزستان به صورت خشکه کاری ابتدا پشته‌هایی به عرض 40 تا 45 سانتی‌متر آماده شده و سپس با استفاده از دستگاه دانه کار یا به‌صورت دستی برنج را روی پشته‌ها قرار می‌دهیم.

مزیت اصلی این روش تولید گیاهچه قوی در اثر پخش نشتی آب است. از مراحل روش خشکه کاری می‌توان به کوددهی، پشته زنی به‌وسیله تراکتور و در مرحله نهایی کاشت برنج با سیستم خشک و به کمک دستگاه اشاره کرد.

بذرها باید در عمق 3 تا 4 سانتی‌متری پشته کشت شوند. آبیاری نیز به صورت دوره‌ای و طبق نیاز و شرایط خاک انجام می‌گیرد. معمولاً دوره تناوبی آبیاری 4 تا 5 روزه است و در صورت مشاهده علف هرز در شالیزار، مزرعه باید به تناوب آبیاری شود.

مزایای خشکه کاری، بهترین روش کاشت برنج در خوزستان

با استفاده از روش خشکه کاری کشت برنج می‌توان در مصرف منابع آبی صرفه‌جویی ۴۰ درصدی کرد و بر خشکسالی‌هایی که در اثر کم آبی روی داده غلبه کرد.

روش خشک کاری یکی از روش‌های جایگزین کشت معمولی برنج در استان خوزستان بوده و پیش‌بینی می‌شود با استفاده از این روش در تولید برنج در خوزستان با افزایش ۵۰ درصدی مواجه باشیم. از مهم‌ترین مزایای خشک کاری برنج در خوزستان می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• بهبود تهویه خاک
• کاهش مصرف انرژی
• افزایش اکسیژن خاک
• کاهش نیاز به نیروی کار
• کاهش مدت زمان کشت
• ذخیره آب‌های زیرزمینی
• مدیریت آسان مزارع برنج
• کاهش ترکیبات سمی خاک
• افزایش آزادسازی آمونیوم
• حفظ و بهبود ساختمان خاک
• کاهش 50 درصدی مصرف بذر
• افزایش اراضی تحت کشت برنج
• کاهش چهل درصدی در هزینه‌ها
• کاهش مصرف قارچ‌کش‌ها و حشره‌کش‌ها
• افزایش سیستم ایمنی برنج و کاهش بیماری‌ها
• کاربرد بهتر نهاده‌ها با توجه به عمق کشت مناسب
• کم شدن زحمات کشاورز در مقایسه با روش نشاکاری
• یکپارچگی شالیزارها و در نتیجه برداشت بهتر و آسان‌تر
• جلوگیری از هدررفت کود خصوصاً قویترین کود مایع برای برنج

با کاهش 35 تا 40 درصدی مصرف آب در روش خشکه‌کاری و استفاده از ادوات کشت مستقیم بذر، کشت برنج را با رعایت الگو و تراکم مناسب انجام داد و در پایان فصل کاشت برنج در خوزستان محصولی باکیفیت و در تناژ بالا برداشت کرد. همچنین در این روش امکان کشت با انواع کارنده‌ها فراهم است.

کلام پایانی

روش کاشت برنج در خوزستان به دو صورت نشاءکاری و مستقیم است. در سال‌های اخیر به علت کمبود منابع آبی روش مستقیم یا همان خشکه کاری در بین برنج‌کاران خوزستانی رواج زیادی پیدا کرده است.

در این روش بذرهای برنج به‌صورت مستقیم و خشک در فصل کاشت برنج در خوزستان، کشت شده و به صورت دوره‌ای آبیاری می‌شود. در این نوشته از آشا اگری برای شما راهنمای کاشت برنج در جنوب را تدوین کردیم و مراحل روش کاشت برنج در خوزستان و مزایای آن را شرح دادیم.

سوالات متداول