برای کاشت و برداشت هر محصولی نیاز است که کشاورز اطلاعات کافی از برنامه غذایی و کوددهی آن داشته باشد. برنامه غذایی و کود مورد نیاز سیر و همچنین زمانبندی آن بسیار حائز اهمیت است.
عدم رعایت برنامه غذایی و کوددهی سیر تاثیرات نامطلوبی بر گیاه می‌گذارد و کیفیت محصول نهایی را به شدت کاهش می‌دهد. در ادامه این نوشته از آشا اگری درباره برنامه کوددهی سیر و بهترین کود برای کاشت سیر اطلاعات بیشتری را خدمت شما کشاورزان عزیز ارائه می‌دهیم تا علاوه بر سودآوری بیشتر، محصولی بازارپسند تولید نمایید.
قبل از شروع برنامه‌ریزی برای کوددهی سیر چه اقدامی ضروری است؟
یکی از اقداماتی که هر کشاورزی باید قبل از کاشت محصول خود انجام دهد این است که خاک منطقه مورد نظر برای کشت را آزمایش کند.
طی آزمایشی که در مراکز مخصوص انجام می‌شود، نمونه‌ای از خاک منطقه و مزرعه مورد سنجش قرار می‌گیرد و در این شرایط خاک با تمامی ترکیبات و املاحی که در آن وجود دارد مشخص می‌گردد.
این موضوع از این جهت برای کشاورز فایده دارد که باعث می‌شود در طول برنامه غذایی سیر بداند که از چه کودی بیشتر و از چه کودی به میزان کمتر استفاده نماید.
همچنین آزمایش خاک منطقه مورد نظر به کشاورز نشان می‌دهد که باید از چه محصولی استفاده کند. همانطور که می‌دانید گونه‌های مختلفی از سیر را داریم که بعضی‌ها در مناطق مختلف بازدهی بیشتری دارند.
در چنین شرایطی چه عاملی باعث می‌شود که پیاز سیر بیشترین بازدهی را داشته باشد؟ قطعاً علاوه بر برنامه غذایی سیر و برنامه کوددهی سیر هماهنگی بین خاک و نوع پیاز این محصول یکی دیگر از عوامل تاثیرگذار در بازدهی بیشتر گیاه سیر بوده است.
مراحل برنامه غذایی و کوددهی سیر چگونه است؟
به‌طور کلی مراحل برنامه کوددهی سیر به ۵ مرحله تقسیم می‌شود که باید زمان کوددهی سیر در تک تک این مراحل رعایت شود چون کوتاهی در آن ممکن است اثرات منفی بر پیاز سیر بگذارد و از بازدهی محصول نهایی بکاهد. این مراحل به ترتیب شامل قبل از کاشت سیر، انتقال نشا سیر به زمین، بعد از ۶ برگی شدن، زمان تشکیل غده و پر شدن غده است.
مرحله اول: قبل از کاشت سیر
هدف از کوددهی در این مرحله، ایجاد تغییراتی در خاک است چون احتمالاً خاک خشکی بالایی دارد یا از لحاظ قلیایی و اسیدی بودن در وضعیت مناسبی نیست. به همین جهت با ارائه یک برنامه کوددهی سیر، توصیه می‌کنیم قبل از هرگونه اقدام حتما از بهترین کود برای کاشت سیر استفاده کنید. در این صورت می‌توان اصلاحاتی در خاک به وجود آورد و کمک کرد که سیر روند رشد خود را به شکل سالم‌تری طی کند.
دو کودی که باید در این مرحله حتماً مورد استفاده قرار گیرد کود سولفات آمونیوم و گوگرد است که نحوه مصرف آنها نیز باید به شکل آبیاری باشد.
توصیه کودی: آبیاری کود سولفات آمونیوم و گوگرد
- فواید کوددهی گوگرد و سولفات آمونیوم
این دو کود باعث بهبود کیفیت خاک و زمینه ساز رشد گیاه می‌شوند. از آنجایی که کود گوگرد برای سیر می‌تواند محیط خاک را اسیدی‌تر کند، شوری آن را کاهش دهد و خاک را اصلاح کند، در جذب بیشتر مواد مغذی توسط ریشه گیاه موثر است. علاوه بر آن از دیگر مزایای این کود که به عنوان اصلاح کننده‌های خاک شناخته می‌شوند می‌توان به از بین بردن آفات و ضدعفونی کردن خاک و افزایش عملکرد و قدرت گیاه سیر اشاره کرد.
مرحله دوم: انتقال نشا به زمین
در برنامه کوددهی سیر مرحله انتقال نشا به زمین بسیار مهم است؛ زیرا انتقال نشا به زمین یک شوک به پیاز سیر وارد می‌کند؛ بنابراین باید زمان کوددهی سیر به نحوی باشد که اثرات این شوک وارد شده به گیاه را کاهش دهد.
دو کود مهم که در این مرحله قابل استفاده هستند کود هیومیک اسید برای سیر و کود فسفر بالا است که هر دوی این کودها باید به روش آبیاری به پیاز سیر ارائه شود.
توصیه کودی: آبیاری کود هیومیک اسید و کود فسفر بالا مایع
- فواید کوددهی هیومیک اسید و فسفر بالا برای سیر
هیومیک اسید به عنوان یکی دیگر از اصلاح کننده‌های خاک وارد عمل می‌شود و تاثیرات شگفت‌انگیزی بر روی خاک می‌گذارد. از جمله تاثیرات مهم هیومیک اسید این است که کمک می‌کند خاک نرم و به اصطلاح پوک شود.
تمامی گیاهان برای اینکه بتوانند ریشه خود را در دل خاک رشد دهند نیاز به یک خاک نرم و پوک دارند که اسیدی باشد و ریشه بتواند مواد مغذی را به راحتی جذب کند. همچنین خاکی که نرم و پوک است به راحتی می‌تواند آب را در خود به جریان درآورد. تمامی این عوامل از جمله فوایدی است که کود هیومیک اسید می‌تواند به عنوان یک اصلاح کننده خاک به ارمغان آورد.
کود فسفر بالا برای سیر که یک گیاه با ریشه غده‌ای محسوب می‌شود می‌تواند مزایای زیادی داشته باشد. به طور کلی فسفر یک عنصر غیر متحرک است که به سرعت در خاک تثبیت می‌شود بنابراین باید روش کوددهی در نزدیکی ریشه باشد (آبیاری) اما فایده این کود برای گیاه سیر شامل تقویت ریشه و رشد آن می‌شود.
مرحله سوم: بعد از ۶ برگی شدن
بهترین کود برای کاشت سیر در این مرحله سه فولیک اسید، کود کلسیم برای سیر و کود کامل 10 ایکس شوک است. برخلاف دو مرحله قبل، روش استفاده از کودها در این مرحله تغییراتی پیدا می‌کند و کشاورز می‌تواند علاوه بر روش آبیاری از روش محلول پاشی نیز برای کوددهی سیر در این مرحله استفاده کند.
توصیه کودی: آبیاری و یا محلول پاشی کودهای کلسیم مایع+ کود فولویک اسید مایع+ کود کامل ده ایکس شوک برای سیر
- فواید کود دهی کلسیم، فولیک اسید و کود کامل برای سیر
کود کامل که به عنوان کود ۱۰ ایکس نیز شناخته می‌شود شامل تمامی عناصر مورد نیاز گیاه است که از هر یک از این عناصر به مقدار مشخصی داخل این کود وجود دارد. اولین مزیت کود کامل ۱۰ ایکس صرفه اقتصادی آن است؛ زیرا مجموعه‌ای از عناصر مهم و ضروری برای گیاه در این کود خلاصه شده است.
همچنین باعث می‌شود که کیفیت محصول نهایی و عطر و طعم آن بهبود چشمگیری پیدا کند. سیستم ایمنی گیاه را تقویت می‌نماید و باعث افزایش رشد ریشه می‌شود.
کلسیم از جمله عناصر ضروری برای ضخیم شدن دیواره سلولی گیاهان است. کود کلسیم در این مرحله باعث افزایش ایمنی گیاه در مقابل انواع تنش‌های ناشی از سرما یا گرما و خشکی هوا می‌شود. فولیک اسید یا کود آهن برای گیاه باعث افزایش سوخت و ساز و متابولیسم گیاه می‌شود. برنامه کوددهی سیر در این مرحله بسیار مهم و ضروری است.
مرحله چهارم: زمان تشکیل غده
کود مورد نیاز سیر در این مرحله کود مولتی کمپلکس و کود گوگرد است. همانطور که از این مرحله پیداست مناسب‌ترین زمان برای مصرف کودهای تقویتی است که به گیاه سیر کمک کند بتواند عناصر بیشتری را از خاک جذب نماید و غده‌های سیر را تشکیل دهد.
توصیه کودی: آبیاری و یا محلول پاشی کود مولتی کمپلکس مایع و کود گوگرد مایع
- فواید کوددهی گوگرد و مولتی کمپلکس برای سیر
گوگرد با اسیدی کردن خاک می‌تواند به ریشه‌های سیر کمک کند تا عناصر بیشتری را جذب خاک نمایند.
کود مولتی کمپلکس برای سیر نیز دارای مجموعه‌ای از ویتامین‌ها و عناصر مورد نیاز گیاه است که همراه با کود گوگرد می‌تواند تاثیر شگفت انگیزی بر روی تشکیل غده‌های سیر داشته باشد؛ زیرا کود گوگرد باعث جذب مواد معدنی بیشتر و کود مولتی کمپلکس همان مواد معدنی است که گیاه سیر به جذب آنها نیاز دارد.
مرحله پنجم: پر شدن غده
این مرحله همزمان است با یک ماه قبل از برداشت محصول نهایی سیر که دو کود پتاس بالا و فسفر بالا بهترین کود برای کاشت سیر هستند. نحوه مصرف این دو کود به صورت محلول پاشی و آبیاری است.
توصیه کودی: محلول پاشی و آبیاری کود فسفر بالا مایع و کود پتاس بالا برای سیر
- فواید کوددهی پتاس بالا و فسفر بالا برای سیر
از جمله عناصری که هر کشاورزی فاقد از اینکه چه نوع محصولی کشت می‌کند و چه نوع برنامه غذایی را به آن ارائه می‌دهد، پتاسیم است. پتاسیم تاثیر مستقیمی بر کیفیت محصول نهایی دارد زیرا باعث خوش عطر و خوش طعم شدن سیر و درشت شدن آن می‌شود.
همانطور که ذکر شد کود فسفر بالا نیز تاثیر بر ریشه گیاه دارد. آن را تقویت می‌کند که این عامل سبب می‌شود در کنار کود پتاس بالا بتوان یک ترکیب مهم از برنامه کوددهی سیر ایجاد کرد و در مرحله پایانیِ منتهی به برداشت سیر نهایت رسیدگی را به این گیاه انجام داد تا محصول نهایی باکیفیت‌تر و مشتری پسندتر باشد.
جدول کوددهی سیر
در این قسمت با تهیه جدول کود دهی سیر سعی کرده‌ایم تا مراحل کوددهی را برای شما آسان‌تر کنیم.
| مرحله رشد سیر | نوع کود | نحوه مصرف |
| قبل از کشت | کود سولفات آمونیوم+ کود گوگرد مایع | آبیاری |
| هنگام انتقال نشاء به زمین | کود هیومیک اسید مایع+ کود فسفر بالا مایع | آبیاری |
| بعد از 6 برگی شدن | کود کلسیم مایع+ کود کامل+ کود فولویک اسید مایع | آبیاری و محلول پاشی |
| زمان تشکیل غده | کود مولتی کمپلکس مایع+ کود گوگرد مایع | آبیاری و محلول پاشی |
| پر شدن غده (1 ماه قبل از برداشت) | کود پتاس بالا مایع+ کود فسفر بالا مایع | آبیاری و محلول پاشی |
سخن پایانی
در گذشته که کودهای آلی وجود نداشت کشاورزان از کودهای حیوانی استفاده می‌کردند اما امروزه با توجه به تغییراتی که در آب و هوا و اقلیم به وجود آمده و همچنین با توجه به اینکه نیاز افراد تغییر پیدا کرده، بهتر است که با اطلاعات کافی وارد حوزه کشاورزی و کشت محصولی مانند سیر شوید.
زمان کوددهی سیر بسیار مورد توجه قرار دارد؛ زیرا در هر مرحله، گیاه نیاز مخصوصی دارد. بنابراین با توجه به توضیحات ارائه شده بهتر است که در هر مرحله کود مخصوص به آن را برای سیر استفاده کنید. با رعایت برنامه غذایی سیر و بهترین کود برای کاشت سیر شما می‌توانید به عنوان یک کشاورز برتر و نام آور در این حوزه شناخته شوید.
سوالات متداول
برنامه کوددهی سیر شامل چند مرحله است؟
این برنامه شامل ۵ مرحله است که از قبل کشت سیر شروع شده و تا یک ماه مانده به برداشت محصول ادامه پیدا می‌کند.
اقتصادی‌ترین کود در برنامه غذایی سیر چه کودی است؟
کود ۱۰ ایکس شوک و کود مولتی کمپلکس که شامل تمامی عناصر مورد نیاز گیاه سیر است.
آیا نحوه مصرف هر کود در زمان کوددهی سیر اهمیت دارد؟
بله. زیرا هر کود می تواند با توجه به روش مصرف آن اثرگذاری متفاوتی داشته باشد. برای مثال اگر گیاه سیر از کمبودهای شدید رنج می‌برد، محلول پاشی در اولویت قرار دارد.
