یکی از چالش‌های پرورش گیاهان در فصل گرم تابستان، مقابله با خشکی هوا و گرمای بیش از حد است. گیاهان نیز مانند تمام موجودات زنده به افزایش دما واکنش نشان می‌دهند و تحت تاثیر قرار می‌گیرند.
اکنون سوال اینجاست چگونه گرمازدگی گیاهان را تشخیص دهیم؟ راه‌های درمان و یا پیشگیری از گرمازدگی در گیاهان چیست؟ برای دریافت پاسخ تمامی سوالات خود پیشنهاد می‌کنیم این مقاله را تا انتها مطالعه کنید تا با بهترین کودها برای رفع گرمازدگی گیاهان آشنا شوید.
تاثیرات گرما زدگی بر گیاهان چیست؟
یکی از دلایلی که می‌تواند در فصل تابستان بر عملکرد گیاهان تاثیر گذار باشد، گرمازدگی است. اما گرمای هوا تنها تهدید برای گیاهان بهشمار نمی‌رود، بلکه افزایش دما در طول روز سبب خشک شدن خاک می‌شود و در نتیجه گیاه با تنش آبی مواجه می‌شود.
با آغاز شدن موج گرما گیاهان رفتارهای گوناگونی بروز می‌دهند. اکثر گیاهان در محدوده دمایی 15 الی 35 درجه سانتی گراد در بهترین وضعیت برای رشد هستند. زمانی که دما برای مدت زمانی طولانی بالای 32 درجه بماند، رشد گیاه با اختلال مواجه می‌شود و حتی ممکن است در بعضی از گیاهان حساس، علائم استرس را مشاهده کنید.
در دمای بالاتر از 40 درجه سانتیگراد نیز بسیاری از گیاهان به حیات خود ادامه می‌دهند اما واکنش‌هایی در برابر خشکسالی و یا باد از خود بروز می‌دهند و اصطلاحا دچار گرمازدگی می‌شوند. در ادامه به بررسی خسارات ناشی از گرمای بیش از حد هوا می‌پردازیم.
گرمازدگی چه خساراتی به میوه‌ها وارد می‌کند؟
زمانی که گیاهان با تنش گرمایی مواجه می‌شوند یکی از اقدامات بسیار مهم جهت حفظ بقا، ریزش گل و میوه است. این عمل با هدف حفظ انرژی برای قسمت‌های مهم‌تر گیاه انجام می‌شود تا بتواند زنده بماند و به رشد خود ادامه دهد.
ریزش گل و میوه منجر به مرگ گیاه نمی‌شود و پس از رفع گرمای هوا، گیاه قادر خواهد بود به حیات خود ادامه دهد و مجددا گل و میوه تولید کند. این واکنش به خصوص در بوته خیار، فلفل و کدو بسیار رایج است. از دیگر خسارات گرمازدگی به میوه می‌توان به موارد زیر اشاره نمود:
- تغییر رنگ؛
- سفت شدن میوه؛
- پوک شدن میوه؛
- آفتاب سوختگی؛
- افت تناژ محصول؛
- خشک شدن میوه؛
- رشد نکردن جوانه‌ها؛
- ایجاد تاول روی پوست میوه؛
- ایجاد یک منطقه آبکی روی سطح میوه؛
- ایجاد یک منطقه فرورفته روی سطح میوه؛
بنابراین لازم است جهت جلوگیری از بروز خسارات اقدامات لازم را انجام دهید.
علائم گرما زدگی در گیاهان چیست؟
علائم گرمازدگی در گیاهان به پارامترهای مختلفی از جمله نوع گیاه، محیط رشد، سن گیاه و … بستگی دارد. به طور کلی گیاهانی که در شرایط آب و هوایی خشک می‌رویند مانند درخت پسته، مقاومت بیشتری در برابر گرما دارند.
از طرفی کم‌ترین میزان تحمل گرما نیز به گیاهان آبزی تعلق دارد. اما به طور کلی علائم گرمازدگی در گیاهان شامل موارد زیر می‌شود:
- پیچ خوردگی؛
- کاهش رشد گیاه؛
- کاهش عملکرد گیاهان؛
- خشک شدن حاشیه برگ‌ها؛
- اختلال در فعالیت‌های شیمیایی؛
- افزایش ریسک بروز بیماری‌ها؛
- پژمردگی گیاه به علت کاهش میزان آب؛
- غلتیدن برگ جهت کاهش روزنه‌ها و حفظ رطوبت (به خصوص در ذرت و گوجه فرنگی)؛
در ادامه مهم‌ترین کودهایی که به کاهش خسارات ناشی از گرمازدگی در گیاهان کمک می‌کند را معرفی خواهیم کرد.
بهترین کود برای برای رفع گرمازدگی گیاهان در تابستان
استفاده از کودهای مناسب جهت تقویت گیاهان، می‌تواند یکی از اقدامات بسیار ضروری برای جلوگیری از بروز علائم گرمازدگی و حفظ طراوت گیاهان باشد. در ادامه به مهم‌ترین کودهایی که استفاده از آنها برای هر کشاورز و باغداری الزامی است اشاره می‌کنیم:
کود جلبک دریایی شوک
کود جلبک دریایی حاوی مقادیر بسیار ارزشمندی از جلبک اسکوفیلوم نودوسوم، ویتامین، آنزیم، 70 نوع هورمون رشد، عناصر ریز مغذی و… است که با تقویت گیاه می‌تواند به افزایش عملکرد کمک کند.
جلبک آسکوفیلوم نودوسوم جزء معدود گیاهانی است که قادر به تولید و ذخیره پروتئین گیاهی می‌باشد و به همین دلیل استفاده از عصاره آن به عنوان کود، سبب افزایش درصد پروتئین در سایر گیاهان شده و افزایش کیفیت محصول را به همراه دارد.
یکی از وظایف کود جلبک دریایی شوک افزایش مقاومت گیاه در برابر تنش‌های محیطی و تغییرات آب و هوا است که می‌تواند به عنوان یک گزینه عالی برای جلوگیری از گرمازدگی باشد.
مقاله “کود شوک آمریکایی چیست؟” را مطالعه کنید.
کود کامل ده ایکس شوک
تقویت گیاهان یکی از اقدامات پیش‌گیرانه‌ای است که می‌تواند برای جلوگیری از گرمازدگی بسیار موثر باشد. بنابراین بسیاری از کارشناسان استفاده از کود کامل ده ایکس شوک را توصیه می‌کنند.
این کود آمریکایی قادر است با تامین تمام نیازهای گیاهان، آنها را در برابر انواع تنش‌ها ازجمله تغییرات آب و هوا و خشکی مقاوم سازد. کود 10x شوک از 10 نوع ترکیب مختلف تشکیل شده است و به همین دلیل به عنوان بهترین کود کامل شهرت دارد.
کود آمینو اسید
یکی از شناخته شده‌ترین کودهایی که برای جلوگیری از هرنوع تنش مانند جابه جایی، سرما، کم آبی، تغییر فصل و از جمله خشکی و گرمازدگی معروف است، کود آمینو اسید می‌باشد.
عملکرد اصلی این کود افزایش جذب مواد مغذی و تقویت سیستم ایمنی گیاه است بنابراین با محلول پاشی و یا آبیاری کود آمینو اسید می‌توانید از گیاهان خود در برابر گرمازدگی محافظت کنید.
کود آمینو اسید مایع شوک حاوی 13 نوع آمینو اسید اصلی برای گیاهان است و در تمامی دوره‌ها حتی زمانی که گیاه شاداب و سرحال است نیز مصرف می‌شود، به همین دلیل بعد از کودهای NPK، مهم‌ترین کود پر مصرف کشاورزان، باغداران و گلخانه‌داران بشمار می‌رود.
توجه داشته باشید تمامی کودهای برند شوک تولید کشور آمریکا هستند و توسط تکنولوژی بسیار پیشرفته نانو ساخته می‌شوند بنابراین بیشترین کیفیت را دربین سایر کودهای مشابه از آن خود کرده است.
کلام آخر
در این مطلب به طور کامل با گرمازدگی در گیاهان آشنا شدید و متوجه شدید گیاهان مختلف در شرایط خشکی چه واکنش‌هایی برای حفظ بقا نشان می‌دهند. در اکثر مواقع گیاه پس از کاهش دما به رشد خود ادامه می‌دهد اما کشاورزان و باغداران متحمل خسارات زیادی می‌شوند، به همین دلیل ضروری است از کودهای تقویتی برای پیشگیری و افزایش مقاومت گیاهان استفاده کنید.
از مهم‌ترین کودهایی که می‌تواند بسیار موثر باشد می‌توان به کود جلبک دریایی، کود ده ایکس شوک و کود آمینو اسید اشاره کرد. همچنین در این مقاله درباره علائم گرمازدگی در گیاهان و میوه‌ها به طور کامل صحبت کرده‌ایم که امیدواریم برایتان مفید باشد.
سوالات متداول
راهکارهای جلوگیری از گرمازدگی در گیاهان چیست؟
جهت پیشگیری و یا کاهش خسارات گرمازدگی ضروری است اقداماتی همچون آبیاری منظم و اصولی، استفاده از ارقام مناسب، مصرف کودهای تقویتی مانند کود جلبک دریایی، آمینو اسید و کود ده ایکس شوک را در برنامه خود قرار دهید.
آیا گیاهان داخل منزل نیز دچار گرمازدگی می‌شوند؟
پاسخ این سوال مثبت است. این نوع گیاهان به دلیل روشن بودن کولر در فصل تابستان با کاهش رطوبت مواجه می‌شوند و عدم آبیاری منظم می‌تواند به بروز علائم گرمازدگی ختم شود.
مهم‌ترین علائم گرمازدگی در گیاهان چیست؟
در صورت مشاهده علائمی همچون خشکی حاشیه برگ‌ها، پژمردگی گیاه، ریزش شکوفه و میوه، پوک شدن میوه، کاهش عملکرد و رشد گیاه و… بهتر است اقدامات لازم را برای تقویت گیاهان خود به کار بگیرید تا بتوانید به موقع از بروز خسارات بیشتر جلوگیری کنید.
