اگر آزمایش خاک زمین کشاورزی شما نشان داد خاک فاقد فسفر است و یا علائم کمبود فسفر را در گیاهان خود مشاهده کردهاید، پس احتمالا در جست و جوی راهی برای تکمیل این ماده مغذی ارزشمند در خاک خود هستید.
خبر خوب این است که گزینه های زیادی برای انجام این کار وجود دارد و انواع کود فسفر بالا در بازار موجود هستند. ما در این مقاله قصد معرفی انواع کود فسفر بالا را داریم. تیم آشا اگری اینجاست تا شما را در انتخاب بهترین کود کمک کند. پس با ما همراه باشید.
کود فسفر بالا چیست؟
بسیاری از کشاورزان به شکل ظاهری گیاه و آنچه که قابل دیدن است مانند سطح برگ، سبزینگی گیاه، افزایش تعداد برگ و… اهمیت زیادی میدهند و گمان میکنند هرچه گیاه سر سبزتر باشد محصول بهتری برداشت خواهند کرد؛ اما نمیدانند چیزی که از نظر پنهان است اهمیت دو چندان دارد.
کشاورزان و باغداران گاهی تقویت ریشه را فراموش کرده و به استفاده بی رویه از کودهای ازته ادامه میدهند. درحالی که از تاثیر رشد ریشه بر کیفیت و افزایش تناژ محصول غافل هستند.
اینجاست که اهمیت استفاده از کودهای فسفر بالا مشخص میشود. فسفر چه به صورت طبیعی در خاک وجود داشته باشد و چه به صورت دستی به آن اضافه شود به رشد، فتوسنتز، ذخیره مواد غذایی، انتقال انرژی و… کمک میکند.
کودهای فسفر بالا حاوی مقادیر قابل توجه فسفر قابل جذب برای گیاهان است که در ادامه به بررسی برخی از مزایای بیشمار آن خواهیم پرداخت.
خواص کود فسفر بالا
فسفر یکی از عناصر پر مصرف برای گیاهان است که در بخش های مختلف گیاه وظایف متفاوتی را بر عهده دارد. اما بیشترین تاثیر آن افزایش رشد ریشه و توسعه آن است و درصورت عدم وجود فسفر در خاک، جایگزینی برای آن نمیتوان یافت و گیاه با مشکلات جدی مواجه میشود.
برخی از خواص کود فسفر بالا عبارتاند از:
- افزایش ریشه دهی؛
- افزایش استحکام ساقه و شاخه؛
- بهبود کیفیت محصولات کشاورزی و باغدارری؛
- افزایش مقاومت در برابر عوامل بیماریزا؛
- افزایش گلدهی و جوانه زنی؛
- استحکام دیواره سلولی؛
گفتیم که کمبود عنصر فسفر باعث بروز مشکلاتی میشود اما این خسارتها تا چه اندازه به محصول و گیاهان ما صدمه وارد میکند؟ آیا قابل جبران هستند؟ در بخش بعدی به طور کامل به این سوال پاسخ خواهیم داد.
علائم کمبود فسفر در گیاه
تشخیص کمبود فسفر برخلاف بقیه عناصر اندکی دشوار است و گیاه در مراحل اولیه رشد معمولا علائمی از کمبود فسفر را نشان نمیدهد. اما زمانی که نشانه ها واضح و آشکار شد برای اصلاح آن خیلی دیر شده است!
به طور کلی برای آنکه بدانید آیا گیاه شما دچار کمبود فسفر است یا خیر، یکی از علائم زیر را در آن جست و جو کنید:
- کاهش تعداد گل یا میوه؛
- کوچک بودن اندازه گیاه؛
- رنگ غیر طبیعی و ارغوانی مایل به بنفش در ساقه، برگ و شاخه؛
- ریزش برگها؛
- کوچک ماندن و ضعیف شدن ریشه؛
با این وجود یک راه مطمئن برای تشخیص کمبود فسفر انجام آزمایش خاک است تا بتوانید متناسب با کمبودهای خاک، زمین کشاورزی خود از کود فسفر استفاده کنید. در ادامه به معرفی انواع کود فسفر بالا خواهیم پرداخت.
معرفی انواع کود فسفر بالا
فسفری که ما به عنوان کود استفاده میکنیم از سنگ فسفات تولید میشود و سنگ فسفات نیز از ذخایر زمینی که میلیونها سال قبل، بستر دریاهای باستانی بوده است، استخراج میشود و ما را قادر میسازد تا از آن برای تغذیه گیاهان خود استفاده کنیم. کودهای فسفر بالا یک راه عالی برای تامین نیاز غذایی گیاهان است.
این کودها به دلیل داشتن فسفر زیاد، باعث افزایش تولید و تقویت ریشهها، افزایش تعداد و اندازه میوهها و همچنین بهبود مقاومت در برابر بیماریها و شرایط نامساعد محیطی میشوند. برخی از انواع کود فسفر بالا عبارتند از:
کود فسفات طبیعی
این کود، معمولاً از منابع طبیعی گرفته میشود مانند سنگهای فسفاته. این نوع کود شامل فسفر خالص حدود 20 تا 30 درصد است و برای افزایش تولید و کیفیت محصولات کشاورزی، مانند محصولات زراعی، میوهها و سبزیجات، استفاده میشود.
کود سوپر فسفات ساده(SSP)
سوپرفسفات یکی از معروفترین و شایعترین کودهای فسفر بالا است. این کود شامل فسفر خالص حدود 18 تا 22 درصد، همچنین میتواند حاوی نیتروژن و پتاسیم باشد. این کود برای افزایش رشد و توسعه گیاهان خوراکی، درختان میوه و گیاهان زینتی استفاده می شود.
این نوع کود از واکنش بین اسید سولفوریک و سنگ فسفات تشکیل میشود و حاوی عناصر فسفر، گوگرد و کلسیم با درصدهای متفاوت است. نوع پودری آن قابلیت انحلال پذیری در آب را دارد و برای انواع محصولات میتوان از آن استفاده کرد.
ترکیبات کود سوپر فسفات ساده:
- حاوی 16 درصد فسفر قابل جذب؛
- 10 تا 12 درصد گوگرد؛
- 19 تا 22 درصد کلسیم؛
سوپر فسفات تریپل(TSP)
فسفات تریپل سوپرفسفات (TSP) نیز یکی از محبوبترین کودهای فسفر بالا است. این کود شامل فسفر خالص حدود 44 تا 46 درصد است و همچنین حاوی نیتروژن، پتاسیم، کلسیم و مقدار قابل توجی فسفر میباشد.
این کود برای تقویت رشد گیاهان زراعی به ویژه گندم و جو، استفاده میشود. این نوع از کود فسفر بالا از حلالیت بالایی برخوردار است و برای گیاهان به راحتی قابل جذب و مصرف میباشد. همچنین به صورت پودری و گرانول در بازار عرضه میشود.
ترکیباتکود سوپر فسفات تریپل:
- حاوی 15 درصد کلسیم؛
- 45 درصد فسفات؛
مونو آمونیوم فسفات(MAP)
اغلب کودهای فسفر بالا را به کودهای فسفات آمونیوم اختصاص میدهند و به دلیل ترکیب دو عنصر اصلی و ضروری گیاهان یعنی نیتروژن و فسفر بسیار پرکاربرد هستند.
این کودها در انواع مونو آمونیوم فسفات(MAP)، دی آمونیوم فسفات(DAP) و پلی فسفات آمونیوم(APP) وجود دارند.
مجدد تاکید میکنیم که درصد های ذکر شده برای تولیدکنندگان میتواند متفاوت باشد.
مونو آمونیوم فسفات(MAP):
- حاوی 48 تا 61 درصد فسفر
- 11 درصد نیتروژن
کود فسفات گرانوله
سوپرفسفات گرانوله، یکی از انواع کودهای فسفر بالا است که در قالب ذرات گرانوله شکل گرفته و شامل فسفر خالص حدود 20 تا 24 درصد است. این کود برای کشت های زراعی و محصولات باغی، از جمله سیب، خرمالو، هلو و آلو استفاده میشود.
دی آمونیوم فسفات(DAP)
فسفات دی آمونیوم (DAP) نیز یک کود فسفر بالا است که شامل فسفر خالص حدود 18 تا 21 درصد است. این کود همچنین حاوی نیتروژن نیز است. دی آمونیوم برای کشت زراعی مختلف، از جمله گندم، جو و ذرت استفاده می شود.
کود دی آمونیوم فسفات از محبوبیت بالایی در بین کشاورزان برخوردار است و به دلیل داشتن نیتروژن بالا، به عنوان کود نیتروژن هم استفاده میشود. همچنین شما میتوانید کود دی آمونیوم فسفات را به صورت پودری و مایع تهیه کنید.
ترکیبات کود دی آمونیوم فسفات(DAP):
- حاوی 46 درصد فسفر؛
- 18 درصد نیتروژن؛
کود فسفات اسیدی
فسفات اسیدی به عنوان یکی از کودهای مهم فسفر بالا محسوب میشود. این کود شامل فسفر خالص حدود 45 تا 48 درصد است و باعث افزایش رشد ریشه و تولید میوه و محصولات گیاهی میشود.
پلی فسفات آمونیوم(APP)
یک ویژگی فوقالعاده این کود فسفر بالا این است که فسفر موجود در این نوع کود به طور کامل در آب حل میشود.
- حاوی 15 تا 34 درصد فسفر قابل جذب
- 10 درصد نیتروژن
کود فسفات سولفاته
کود فسفات سولفاته، شامل فسفر خالص حدود 18 تا 21 درصد است و در باغبانی و کشاورزی، برای افزایش رشد و توسعه گیاهان به کار میرود.
کود فسفات گوگردی
این کود شامل فسفر خالص حدود 18 تا 21 درصد و گوگرد حدود 12 تا 18 درصد است و برای اصلاح و بهبود خاک و افزایش تولید محصولات کشاورزی استفاده میشود.
کود NPK
کودهای ان پی کا (NPK) از سه عنصر نیتروژن (N)، فسفر (P) و پتاسیم (K) تشکیل شده است و با توجه به درصدهای مختلف هریک از این عناصر، کاربرد های متفاوتی نیز دارد. به عنوان مثال اگر قصد دارید از کود NPK به عنوان کود فسفر بالا استفاده کنید باید دقت کنید که درصد عنصر فسفر نسبت به عناصر نیتروژن و پتاسیم بیشتر باشد.
میتوان از کودهای NPK زیر به عنوان کود فسفر بالا استفاده کرد:
- کود npk 10 52 10
- کود npk 10 40 20
- کود npk 12 48 8
کود سنگ فسفات
کود سنگ فسفات قابلیت انحلال پذیری در آب را ندارد بنابراین به صورت چالکود استفاده میشود. حاوی 15 تا 38 درصد فسفر است و برای اثربخشی به مدت زمان طولانی نیاز دارد.
توجه داشته باشید که انتخاب نوع کود فسفر بالا باید بر اساس نوع گیاه، خاک و شرایط محیطی منطقه مورد نظر صورت گیرد. همچنین باید به نکاتی مانند میزان نیتروژن، پتاسیم و دیگر عناصر مورد نیاز گیاهان در نظر گرفته شود.
در کل، استفاده از کود فسفر بالا در کشاورزی بسیار حیاتی است و میتواند بهبود کیفیت و تولید محصولات کشاورزی را به دنبال داشته باشد. تا این قسمت از مقاله از مزایای کود فسفر و ضرورت استفاده از آن برای گیاهان صحبت کردهایم.
اما آیا مصرف آن همیشه برای گیاهان مفید است؟ آیا ضرری به همراه ندارد؟ متاسفانه در این قسمت باید یک زنگ خطر را برای کشاورزان و باغداران روشن کرد و به آنها هشدارهای لازم را یادآوری کرد. اگر کنجکاو هستید تا در این باره بیشتر بدانید، پیشنهاد میکنیم بخش بعدی را از دست ندهید.
آیا کودهای فسفر بالا برای گیاهان ضرری دارد؟
سال ها قبل کشاورزان و باغداران تاثیر معجزه آسای فسفر را بر باغات خود کشف کردند و برای چندین دهه، استفاده از مقادیر بالای کودهای فسفر برای ایجاد شکوفههای فراوان در گل های زینتی، درختان میوه و سبزیجات رایج بوده است.
طبق تحقیقات انجام شده به نظر میرسد استفاده بی رویه نه تنها باعث بهبود کیفیت محصول نمیشود بلکه خسارات جبران ناپذیری را به همراه دارد. خساراتی مانند:
- به دلیل اجبار به رشدِ غیرطبیعی، گیاه ضعیف میشود؛
- فسفر بیش از حد از جذب نیتروژن توسط ریشه جلوگیری میکند و رشد گیاه متوقف میشود؛
- فسفر اضافی میتواند از طریق آبِ روان به رودخانهها، حوضچهها، دریاها و… راه پیدا کند و با ایجاد جلبک، کیفیت آب و زندگی جانوران آبزی را تهدید کند؛
- کاهش رشد باکتریهای مفید خاک که نقش زیادی در حاصل خیزی خاک دارند؛
به همین دلیل انجام آزمایش خاک و دانستن کمبودهای آن برای کوددهی بسیار ضروری است تا مطمئن شوید گیاه آنچه را که واقعا نیاز دارد دریافت میکند.
خرید بهترین کود فسفر بالا
مجموعه ما عرضه کننده انواع کودهای شیمیایی با کیفیت میباشد و شما میتوانید محصولات موردنیازتان را که برای فعالیت در حوزه کشاورزی احتیاج دارید، به صورت آنلاین سفارش داده و ما در اسرع وقت سفارشتان را با بسته بندی کاربردی به دستتان میرسانیم.
برای ثبت سفارش کود فسفر بالا و دریافت بهترین مشاوره تخصصی میتوانید از طریق وب سایت آشا اگری اقدام کنید.
کلام آخر
- بدون شک فسفر یکی از عناصر مهم و ضروری برای گیاهان است که در تغذیه، فتوسنتز، ریشه دهی، بهبود کیفیت محصول و… تاثیر مستقیم دارد.
- اغلب کودهای فسفر بالا را به کودهای فسفات آمونیوم اختصاص میدهند و به دلیل ترکیب دو عنصر اصلی و ضروری گیاهان یعنی نیتروژن و فسفر بسیار پرکاربرد هستند.
- این کودها در انواع مونو آمونیوم فسفات(MAP)، دی آمونیوم فسفات(DAP) و پلی فسفات آمونیوم(APP) وجود دارند. درصد فسفر قابل جذب در کودهای مختلف، متفاوت است و تا حدی به برندی که تهیه میکنید بستگی دارد.
- همچنین استفاده بی رویه از فسفر، مانند بسیاری از کودها مضراتی را برای خاک، گیاه و محیط زیست به همراه دارد.
چقدر این پست مفید بود؟
روی یک ستاره کلیک کنید تا به آن امتیاز دهید!
میانگین امتیاز 4.3 / 5. تعداد امتیاز: 6
تا الان امتیازی ثبث نشده! اولین نفری باشید که به این پست امتیاز می دهید.
توضیحات مختصر مفید و با زبان عام بیان شده که برای درک میان سوادها بسیار عالی کلمه ها گزینش شده اند. ممنون و سپاس
سلام بهرام عزیز
خوشحالیم که مقاله براتون مفید بوده.