معرفی بهترین روش برداشت بادام با بیشترین بازدهی

بادام یکی از محصولات مهم و ارزشمند کشاورزی با ارزش اقتصادی و غذایی زیاد است که در اکثر نقاط دنیا از جمله ایران کشت می‌شود. روش صحیح برداشت بادام می‌تواند تأثیر زیادی بر کیفیت و تناژ محصول نهایی داشته باشد.

ازاین‌رو، انتخاب بهترین روش برداشت بادام و برداشت اصولی آن در زمان مناسب امری حیاتی است. در این نوشته از آشا اگری، به بررسی روش‌های مختلف برداشت بادام درختی و مزایا و معایب هر یک خواهیم پرداخت و بهترین زمان برداشت انواع بادام درختی از جمله زمان برداشت بادام کاغذی را معرفی می‌کنیم.

روش‌های برداشت بادام درختی

باتوجه‌به اهمیت مرحله برداشت، انتخاب روش مناسب و صحیح برای برداشت محصول نهایی امر ضروری است؛ زیرا در غیر این صورت، ممکن است به بادام‌های آماده برداشت و حتی درخت آسیب‌های فیزیکی وارد شده و از کیفیت محصولات  و سلامت درخت بادام کاسته شود.

ازاین‌رو آشنایی با روش‌های صحیح برداشت آن و کاربرد و مزایای هر یک نقش مهمی در افزایش بهره‌وری و بهبود کیفیت این محصول ارزشمند دارد. در ادامه به معرفی 3 مورد از روش‌های برداشت بادام خواهیم پرداخت، بسته به مواردی چون مساحت باغ بادام و امکانات در دسترس روش برداشت ممکن است متغیر باشد.

روش دستی یا سنتی

در بیشتر مناطق برداشت بادام در ایران از جمله استان‌های خراسان، فارس، یزد، کرمان و اصفهان، برداشت محصول درخت بادام به روش دستی صورت می‌گیرد. برای برداشت دستی بادام از روش‌های ضربه زدن چوب به درخت یا شیکر استفاده می‌کنند.

در این روش باید ابتدا زیر درخت بادام، پارچه‌ای پهن کنید و به کمک یک چوب بلند به شاخه‌های درخت بادام ضربه بزنید یا شاخه‌های را تکان دهید.

پس از تکاندن کامل درخت، بادام‌ها را در گونی‌های مخصوص جمع‌آوری کنید و به محل پوست‌گیری بادام انتقال دهید. مزیت این روش کیفیت بالای بادام‌های برداشتی است؛ زیرا امکان دست چین کردن بادام‌ها وجود دارد.

از معایب این روش می‌توان به آسیب وارد شدن به جوانه‌های بارده و شاخه‌ها، نیاز به نیروی انسانی زیاد و زمان‌بر بودن فرآیند اشاره کرد. این روش در باغ‌های وسیع کاربرد نداشته و هزینه زیادی را می‌طلبد.

روش نیمه مکانیزه

در روش نیمه مکانیزه برداشت بادام، از ترکیبی از روش‌های دستی و نیمه مکانیزه برای برداشت و جداسازی بادام‌ها استفاده می‌شود. در این روش ابتدا با استفاده از دستگاه‌های مکانیزه خاصی مثل شیکر، بادام‌‌ها را از درخت جدا کرده و روی پارچه‌های برزنتی که در اطراف درخت پهن شده می‌ریزند.

در مرحله بعد بادام‌ها را به کمک تریلی به محل پوست‌گیری منتقل می‌کنند. دقت داشته باشید که در این روش بادام‌های برداشتی توسط کارگران و به‌صورت دستی جمع‌آوری و پاک‌سازی می‌شوند.

این روش ترکیبی از دستی و مکانیزه به کشاورزان امکان می‌دهد تا بهره‌وری بیشتری در برداشت بادام داشته باشند و همچنین کیفیت محصول بیشتری داشته باشند.

روش مکانیزه

در روش مکانیزه در مقایسه با روش دستی، نیروی انسانی به یک‌چهارم کاهش می‌یابد. معمولاً در روش مکانیزه برداشت بادام از دو مدل ماشین جهت جداسازی بادام‌ها از درخت و جمع‌آوری میوه‌ها از روی زمین استفاده می‌کنند.

توصیه می‌شود در باغ‌های بادام با سطح کشت وسیع از روش مکانیزه و خودکار برای برداشت بادام استفاده نمایید. برای استفاده از روش مکانیزه باید ابتدا اقداماتی را جهت آماده‌سازی زمین انجام دهید. این اقدامات شامل از بین بردن علف‌های هرز، آبیاری، حذف جوی و پشته‌ها در زمین می‌شود. 

در مرحله بعدی، ماشین‌های مکانیزه از جمله دستگاه‌های شیکر جهت برداشت بادام، وارد باغ شده و بین ردیف‌های کاشت بادام مستقر می‌شود.

دستگاه‌های مکانیزه به‌وسیله یک نوار و کمربند مخصوص به تنه درختان بادام متصل شده و نیرویی تکانه‌ای را به درخت بادام وارد می‌کنند که باعث لرزش تنه و تاج درخت شده و تمام بادام‌ها از درخت جدا شده و روی زمین می‌ریزند. در مرحله بعد ماشین دیگری به‌صورت کاملاً مکانیزه میوه‌ها را به‌صورت نواری در کنار هم ردیف می‌کند.

 در آخرین مرحله ماشین دیگری که از قدرت مکش بالایی برخوردار است، میوه‌های ردیف‌شده را از روی زمین جمع کرده و به داخل ماشین باربری انتقال می‌دهد. بهتر است از روش کاملاً مکانیزه برای برداشت بادام‌هایی استفاده کنید که در زمان رسیدن میوه به‌راحتی از درخت جدا می‌شوند.

به این منظور می‌توان از کودهایی چون کود ده ایکس شوک برای بادام استفاده کرد؛ زیرا باعث رسیدن کامل و یکنواخت بادام‌ها و در نتیجه سهولت برداشت می‌شود.

خوشبختانه در سال‌های اخیر با پیشرفت تکنولوژی، شیکرهای جدید عمل برداشت و جمع‌آوری میوه‌ها را به طور یکپارچه انجام می‌دهند. شیکرهای جدید از یک چتر یا پارچه برزنتی سرخود برخوردارند که هنگام برداشت زیر درخت کاملاً پهن شده و بادام‌های برداشتی به داخل این چتر و از طریق آن به مخزن دستگاه سرازیر می‌شوند.

پس از برداشت محصول  چه به روش دستی یا مکانیزه باید فرآیند پوست‌گیری انجام شود و برای راحت‌تر پوست گرفتن بادام در توصیه‌ می‌شود 8 تا 10 روز قبل از برداشت، اقدام به آبیاری درختان بادام نمایید.

توجه داشته باشید یکی از اقدامات ضروری بعد از برداشت محصول، استفاده از کود فروت ست برای درخت بادام است. محلول پاشی یا آبیاری کود تقویتی فروت ست درست بلافاصله بعد از برداشت و قبل از ریزش برگ‌ها به تقویت درخت و جلوگیری از سال آوری کمک می‌کند.

بهترین زمان برداشت بادام درختی در ارقام مختلف

زمان برداشت محصول درخت بادام بسته به عواملی چون شرایط اقلیمی، نژاد درخت، زود گل یا دیر گل بودن درخت و سن آن متغیر است. بهترین زمان برداشت بادام درختی هنگامی است که غلاف بیرونی سبز میوه، تغییر رنگ دهد.

در بیشتر ارقام بادام، بعد از رسیدن بادام و تغییر رنگ پوسته به زرد و قهوه‌ای، پوسته بیرونی به‌راحتی از میوه جدا شده و پوسته خشابی میانی دیده می‌شود.

اما در برخی از ارقام باید بعد از برداشت پوست را از روی بادام کند و جدا کرد. معمولاً باتوجه‌به رقم بادام و شرایط محیطی، بهترین زمان برداشت بادام از مرداد تا اواخر شهریورماه متغیر است. چاغاله یا همان میوه نارس بادام نیز در ماه‌های فروردین و اردیبهشت‌ماه قابل برداشت است.

•  نهال بادام مامایی سامان

این رقم بادام که بیشتر در مناطق سردسیر مثل کردستان رشد می‌کند از نوع دیرگل بوده و زمان برداشت میوه آن در اواخر تابستان و اوایل پاییز می‌باشد.

• نهال بادام درختی تونو

بادام درختی تونو نژادی مقاوم در سرما و کم آبی است که بیشتر در مناطق شمالی و شمال غربی ایران کشت می‌شود. باتوجه‌به دیر گل بودن آن، معمولاً زمان برداشت آن در اواخر فصل تابستان است.

• نهال بادام آذر

این نژاد درخت بادام نیز دیر گل بوده و فصل برداشت چاغاله آن در اوایل اردیبهشت و زمان برداشت میوه رسیده نژاد آذر، در اواخر تابستان و اوایل پاییز است.

• نهال بادام پوست کاغذی

بادام پوست کاغذی که با نام بادام سفید و نجف‌آبادی نیز شناخته می‌شود نژادی زود گل بوده و بهترین اقلیم برای کشت آن مناطق خشک همراه با زمستان‌های سرد است. بهترین زمان برداشت بادام کاغذی در اوایل تابستان است. همچنین میوه نارس بادام پوست کاغذی در اوایل بهار قابل برداشت است.

• نهال بادام ربیع

نهال بادام ربیع در مناطق خشک با زمستان‌های معتدل مانند چهارمحال‌وبختیاری بهتر رشد می‌کند. باتوجه‌به میان گل بودن این نژاد، بهترین زمان برداشت محصول نهایی در فصل تابستان و اواخر ماه مرداد است.

• نهال بادام سنگی

این نوع بادام بومی کشور ایران بوده و معمولاً در خراسان و شرق کشور کشت می‌شود و در اواخر فروردین گل می‌دهد. بهترین فصل چیدن بادام از درخت درختی نژاد سنگی در اواخر ماه شهریور است.

• نهال بادام تاجری

نژاد بادام تاجری برای کاشت در مناطق مرکزی ایران از جمله استان اصفهان بسیار مناسب است و باتوجه‌به میانه گل بودن این نژاد، بهترین زمان برداشت آن در اواسط مردادماه است.

• نهال بادام حریر

این نژاد در دسته نهال‌های دیر گل قرار گرفته و بیشترین میزان کشت آن در غرب و شمال غربی ایران است. فصل برداشت میوه نهال بادام حریر در اواخر تابستان و اوایل پاییز است.

سخن آخر

انتخاب بهترین روش برداشت بادام نه‌تنها در کیفیت و مقدار تولید بادام مؤثر است، بلکه می‌تواند به بهبود بهره‌وری و افزایش سودآوری کشاورزان کمک کند.

ازاین‌رو، بر اساس شرایط و ویژگی‌های هر منطقه و نوع رقم بادام باید مناسب‌ترین روش برداشت بادام را انتخاب کرد. از انواع روش‌های برداشت بادام به معرفی روش دستی، نیمه مکانیزه و مکانیزه پرداختیم و مزایا و معایب هر یک را بیان کردیم.

مطالب مرتبط

سؤال متداول