بهترین بذر گندم با تناژ بالا برای مناطق گرمسیری، سردسیر و معتدل

برای انتخاب بهترین بذر گندم با تناژ بالا، لازم است عوامل مختلفی را در نظر داشته باشید؛ زیرا رقم‌های مختلف گندم با عملکردهای متفاوت وجود دارد که هر کدام ویژگی‌های مثبت و منفی خود را دارند. در این مقاله قرار است انواع بذر گندم، از بهترین بذر گندم برای مناطق سردسیر گرفته تا بهترین بذر گندم دیم گرمسیری، را معرفی کنیم.

با مطالعه این مطلب با پربازده ترین بذر گندم دیم آشنا می‌شوید و قادر خواهید بود بذر مناسب اصلاح شده را برای زمین کشاورزی خود انتخاب کنید. با ما همراه باشید تا با دسته بندی‌های مختلف آشنا شوید و به بیشترین تناژ دست پیدا کنید.

انواع بذر گندم برای مناطق مختلف

آب و هوای منطقه‌ای که در آن به کشت گندم می‌پردازید در واقع یکی از فاکتورهای اساسی برای انتخاب بهترین بذر گندم است. در ادامه انواع مختلف بذر گندم را برای مناطق سردسیر، معتدل، شور و گرمسیر معرفی می‌کنیم.

بهترین بذر گندم برای مناطق سردسیر

در ادامه چند نمونه از بهترین بذرهای گندم مناطق سردسیر و همچنین بهترین بذر گندم دیم سردسیری را نام می‌بریم و شما را با ویژگی‌های هر کدام آشنا می‌کنیم:

• رقم الموت

1. این رقم برای مناطق سردسیر از جمله استان‌های آذربایجان شرقی و غربی، اردبیل، کردستان، همدان، زنجان و سایر استان‌های مشابه مناسب است.
2. بهترین زمان برای کشت رقم الموت از ابتدای مهر ماه تا اوایل آبان است.
3. مقدار مصرف این بذر در یک هکتار زمین کشاورزی چیزی حدود 160 تا 180 کیلوگرم در کشت ماشینی است.
4. متوسط عملکرد این رقم در مناطق سردسیر 6.5 تن در هکتار گزارش شده است.
5. این نوع بذر به سرما، ریزش، زنگ، بیماری قارچی و سیاهک مقاوم است. الموت از ارقام پابلند است که در مناطق غیر بادخیز عالی عمل می‌کند. به علاوه کیفیت نانوایی گندم الموت بسیار بالا است.

• شهریار

1. رقم شهریار برای مناطق سردسیر از جمله استان‌های آذربایجان شرقی و غربی، اردبیل، کردستان، همدان، زنجان، خراسان، کهگیلویه و بویراحمد، قزوین، چهارمحال و بختیاری مورد استفاده قرار می‌گیرد.
2. بهترین زمان کشت بذر شهریار در این مناطق، ابتدای فصل پاییز یا اوایل مهر ماه است و برای کاشت آن به میزان 160 تا 180 کیلو بذر برای یک هکتار نیاز پیدا می‌کنید. البته این مقدار می‌تواند با توجه به عوامل مختلف، متغیر باشد.
3. این بذر به سرما، ریزش دانه و خوابیدگی مقاوم است.

• الوند

1. بهترین زمان کشت رقم الوند در مناطق سردسیر از دهم مهر تا دهم آبان است؛ زیرا گندم باید قبل از رسیدن فصل زمستان به مرحله 3 تا 5 برگی رسیده باشد.
2. رقم الوند به سرما، ریزش دانه و زنگ زرد گندم مقاوم است.
3. کشت این رقم به‌ویژه در استان‌های همدان، آذربایجان شرقی، زنجان و چهارمحال و بختیاری توصیه می‌شود.

• توس

1. رقم توس مناسب کشت در استان‌های کرج، مناطق حاصلخیز خراسان رضوی، میاندوآب و مشهد می‌باشد.
2. این رقم در برابر بیماری‌هایی مانند زنگ قهوه‌ای مقاومت نشان می‌دهد و بهترین زمان کاشت آن در اوایل مهر ماه است.
3. برای کشت بذر گندم توس در این مناطق تقریبا به 180 تا 200 کیلوگرم بذر برای یک هکتار نیاز دارید و در صورت رعایت اصول و کوددهی مناسب به برداشت بیش از 6 تن دست پیدا می‌کنید.

همچنین می‌توان از بذرهای میهن و پیشگام نیز به عنوان بهترین بذر گندم برای مناطق سردسیر نام برد. در بخش بعدی با بهترین بذر گندم دیم گرمسیری و بهترین بذر گندم آبی گرمسیری آشنا می‌شوید.

بهترین بذر گندم برای مناطق گرمسیر

اگر شما قصد کشت گندم در مناطق گرمسیری را دارید پس بهتر است برای افزایش بازدهی و تناژ محصول، پربازده ترین بذر گندم دیم و آبی برای مناطق گرمسیری را بشناسید. در ادامه شما را با مهم‌ترین بذرهای گندم مناطق گرم آشنا می‌کنیم.

• کرخه

1. خبر خوب این است که رقم کرخه در برابر بیماری‌های زنگ زرد، سیاهک‌ها و سفیدک مقاوم است و برای کشت در استان‌هایی مانند خوزستان پیشنهاد می‌شود.
2. مقاومت در برابر خوابیدگی، ریزش دانه و برخورداری از کیفیت مطلوب پخت ماکارونی این رقم را به بهترین بذر گندم برای مناطق گرمسیر تبدیل کرده است.
3. رقم کرخه برای مناطق جنوب کشور بسیار مناسب است و کشاورزان عزیز می‌توانند از نیمه دوم آذر ماه نسبت به کاشت آن اقدام کنند.
4. در روش کاشت بذر به وسیله ماشین، به حدود 200 تا 220 کیلو بذر برای یک هکتار نیاز پیدا می‌کنید. قبل از کشت لازم است با خرید کود فسفیت پتاسیم، بذرها را به این کود آغشته کنید تا از بروز بیماری‌های قارچی پیشگیری کنید. همچنین با رعایت برنامه کودی گندم می‌توانید تناژ خود را از رقم کرخه به 6 تن در هکتار برسانید.

• داراب 2

1. رقم گندم داراب 2 مناسب برای مناطق گرم کشور مانند استان‌های فارس، خوزستان، هرمزگان و… است . در برابر بیماری‌های قارچی و خوابیدگی مقاومت بالایی دارد.
2. داراب 2 جزو ارقام زودرس گندم به‌شمار می‌رود و بهترین زمان کاشت آن از 20 آبان تا 20 آذر می‌باشد.
3. برای یک هکتار زمین کشاورزی، به تقریبا 130 تا 140 کیلوگرم بذر در کشت ماشینی نیاز پیدا می‌کنید و درصورتی که قبل از کاشت از بهترین کود بذر مال گندم استفاده کنید می‌توانید جوانه زنی بذرها را تا چند برابر افزایش دهید.
4. میزان برداشت رقم داراب 2 تقریبا 5.9 تن در هکتار است که در مقایسه با گندم فلات، برتری دارد.

• تجن

1. این بذر از از گونه‌های زودرس و پابلند گندم محسوب می‌شود.
2. گندم تجن برای کشت در مناطق گرم ساحل خرز در دشت‌های گرگان و مازندران، استان گیلان و دشت مغان مناسب است.
3. میزان تناژ گندم تجن به طور متوسط 6.3 تن در هکتار و حداکثر 7.3 تن در هکتار است و عملکرد بالایی دارد.

• بذر گندم دز

1. کشت رقم دز در استان‌های خوزستان، بوشهر، هرمزگان و مناطق گرم استان‌های کرمانشاه، لرستان و کرمان توصیه می‌شود. اما لازم است بدانید این رقم گندم در برابر بیماری زنگ زرد نیمه حساس است و در عین حال مقابل بیماری زنگ قهوه‌ای مقاومت خوبی دارد.
2. بهترین زمان کاشت آن از نیمۀ آبان شروع شده و تا اواسط آذر ادامه دارد. به طور تقریبی به 130 تا 150 کیلو بذر در هر هکتار نیاز دارید که البته این مقدار با توجه به تراکم کشت می‌تواند متفاوت باشد.
3. میزان تناژ گندم دز از 6 تن در هکتار تا 9 تن گزارش شده است. بنابراین اگر از کودهای عالی مانند کود فسفر بالا برای گندم یا کودهای تقویتی مانند کود ده ایکس شوک برای گندم استفاده کنید و نکات کاشت را رعایت کنید، می‌توانید تناژ محصول خود را افزایش دهید.

بهترین بذر گندم برای مناطق معتدل

در ادامه به معرفی برخی از مهم‌ترین بذرهای گندم مورد استفاده در مناطق معتدل می‌پردازیم:

• زرین

1. در تمام مناطق سردسیر با سرمای ملایم کشور از‌جمله استان‌های آذربایجان غربی، کردستان و مناطق سرد استان تهران، اطراف کرج و قزوین می‌توان از رقم زرین استفاده کرد.
2. بهترین زمان کاشت رقم زرین ابتدای مهر تا دهم آبان است. با کوددهی اصولی و مراقبت‌های لازم می‌توانید میزان برداشت این رقم گندم را به 6.4 تن در هکتار برسانید.
3. رقم زرین در برابر خوابیدگی، ریزش دانه، سرما و بیماری زنگ زرد مقاوم است.

• شیراز

1. کشت این رقم در مناطق معتدل کشور مانند استان‌های اصقهان، فارس، تهران، بخش‌هایی از استان سمنان، یزد، کرمانشاه، کرمان و … توصیه می‌شود.
2. بهترین زمان کشت بذر گندم شیراز در مناطق نیمۀ شمالی کشور از اواخر مهر تا اواخر آبان است. در مناطق نیمۀ جنوبی کشور نیز از اواسط آبان تا اواسط آذر ماه زمان طلایی برای کاشت محسوب می‌شود.
3. مقاومت در برابر سفیدک سطحی، زنگ قهوه‌ای گندم و زنگ زرد گندم مقاوم است. همچنین بیشترین تناژ را در برابر سایر ارقام مناطق معتدل به خود اختصاص داده است. میزان برداشت بذر شیراز بین 7 تن تا 9 تن گزارش شده است.

• رقم مهدوی

1. میزان برداشت این رقم در هکتار در حالت عادی 7 تن است و با رعایت توصیه‌های متخصصین و استفاده از کودهای باکیفیت، تناژ آن به 9.5 تن در هکتار نیز می‎‌رسد.
2. رقم مهدوی با مقاومت بالایی که در برابر شوری و زنگ زرد  دارد می‌تواند در بسیاری از استان‌ها کشت شود.
3. در‌صورتی که قصد دارید به کشت رقم مهدوی بپردازید توصیه می‌کنیم از 180 تا 200 کیلوگرم بذر برای یک هکتار استفاده کنید.

از دیگر ارقام مهم گندم برای مناطق معتدل می‌توان به نیک نژاد، آریا، پیشتاز، بهار، رخشان و… اشاره نمود.

انواع بذر اصلاح شده گندم

رقم گندم مشخص می‌کند که این بذر چه ویژگی‌هایی دارد، برای کاشت در چه منطقه‌ای خوب و چه منطقه‌ای خوب نیست و به طور کلی چه مزایا و معایبی دارد. به این ترتیب انواع بذر اصلاح شده گندم عبارتند از:

ارقام اصلاح شده داخلی گندم

ارقام اصلاحی داخلی، انواعی از بذر گندم هستند که اصلاح شده و داخل کشور استفاده می‌شود. پرکاربردترین گونه‌های گندم اصلاحی داخلی عبارتند از:

• شاهپسند

این رقم پابلند و مناسب کشت پاییزه است. گندم شاهپسند دیررس و در برابر ریزش و خوابیدگی مقاوم است. البته این نوع گندم در برابر خشکی، زنگ و سیاهک بسیار حساس است و ارزش نانوایی بسیار کمی دارد.

از طرفی چون ارتفاع آن پابلند است، برای مناطق بادخیز و مناطقی که بیشتر روزها هوا ابری است مناسب نیست. چراکه در این شرایط بخشی از گیاه با مشکل کمبود نور مواجه می‌شود.

این نوع بذر همچنین برای مناطق کم آب و البته برای مناطق خیلی مرطوب نیز مناسب نیست؛ چراکه احتمال بروز زنگ و سیاهک در این مناطق زیاد است و گیاه به سم‌پاشی مرتب نیاز دارد. 

• سفیدک

این رقم چیزی ما بین گندم بهاره و پاییزه است؛ یعنی شما می‌توانید هر زمان که مایل باشید این نوع بذر را کشت کنید. ارتفاع این رقم متوسط است.

سفیدک از گونه‌های زودرس گندم و مقاوم به خشکی است و از طرفی به سیاهک، ریزش دانه و خوابیدگی حساس است. این رقم در خیلی از مناطق استان فارس کشت می‌شود.

به علاوه ارزش نانوایی آن بسیار بالا است. بسیاری از کارشناسان توصیه می‌کنند از بهترین کود برای افزایش تناژ گندم استفاده کنید تا میزان برداشت خود را به حداکثر برسانید.

• روشن

رقم روشن یک گندم بهاره است و از مهم‌ترین ویژگی‌های آن می‌توان به پابلند بودن، زودرس بودن، مقاومت بالا به خشکی، ریزش و خوابیدگی اشاره کرد.

این نوع بذر در برابر سیاهک ضعیف است، پس در مناطقی که رطوبت خیلی بالایی دارد به راحتی دچار زنگ و سیاهک می‌شود.

رقم روشن در مناطق خشک عملکرد خوبی دارد و برای نانوایی مناسب است. از طرفی این گندم پابلند نباید در مناطق بادخیز یا پر ابر کشت شود. 

• سرداری

رقم سرداری را می‌توان از نیمه‌های زمستان کشت کرد و حتی در این شرایط نیز بار می‌دهد. این بذر زودرس است و ارتفاع متوسطی دارد.

رقم سرداری نسبت به ریزش دانه، سرما و خوابیدگی مقاومت بالایی دارد؛ اما در برابر خشکی، زنگ و سیاهک ضعیف است. ارزش نانوایی این گونه بسیار بالا است و گندم دیم محسوب می‌شود.

برای ارقامی مانند سرداری که به صورت دیم کشت می‌شوند، شناخت و استفاده از بهترین کود برای کاشت گندم دیم بسیار ضروری است. این گندم همچنین بیشتر در مناطق کوهستانی کشت می‌شود.

از دیگر ارقام داخلی که در استان‌های شمالی مانند گلستان کشت می‌شود می‌توان به کوهدشت، آفتاب، گنبند، احسان، مریم و… نیز اشاره کرد.

ارقام اصلاحی خارجی

بذر گندم خارجی که در کشور ما استفاده می‌شوند، عبارتند از:

• آرژانتین

این گونه به نسبت پاکوتاه است و به سرما حساس و در مقابل گرما مقاوم است. بذر آرژانتین همچنین در برابر بیماری‌های قارچی، خوابیدگی و ریزش مقاوم می‌باشد.

این رقم گندم ارزش نانوایی بسیار بالایی دارد و در هر هکتار هفت تن یا بیشتر محصول می‌دهد. حتی می‌توانید با کمک قویترین کود مایع برای گندم تناژ خود را به حداکثر برسانید.

این بذر برای کشت در مناطق معتدل رو به گرم مناسب است و برای مناطقی که رطوبت زیادی دارد و پتانسیل بیماری‌های قارچی، سیاهک، زنگ و پوسیدگی بالا است، مناسب می‌باشد. پس برای مناطق معتدل به سمت جنوب این گندم جواب می‌دهد. 

• بزوستایا

بزوستایا یک رقم گندم روسی است و نسبت به سرما مقاومت بالایی دارد. این بذر را می‌توان در شمال کشور کشت کرد و به بیشتر بیماری‌ها مانند زنگ زرد و همچنین نسبت به ریزش، ورس و خوابیدگی مقاوم است. این بذر ارزش نانوایی بسیار بالایی دارد.

یکی از مهم‌ترین مواردی که در کنار انتخاب بذر گندم مناسب به شما در افزایش تناژ کمک زیادی می‌کند، رعایت برنامه کودی گندم است که ما در مقاله مخصوص آن به طور کامل درباره نیازهای کودی گندم صحبت کرده‌ایم. پیشنهاد می‌کنیم جهت کسب اطلاعات بیشتر آن را مطالعه کنید.

• اینیا ۶۶

این بذر مکزیکی پاکوتاه، حساس به سرما، مقاوم در برابر ریزش دانه، خوابیدگی و زنگ است. رقم گندم اینیا ۶۶ عملکرد بسیار خوبی دارد.

• سیدان

این نوع بذر گندم هم برای کشت دیم هم برای کشت آبی جواب می‌دهد و جزو بهترین بذر گندم آبی محسوب می‌شود. می‌توانید با استفاده از بهترین کود بذر مال گندم، درصد جوانه زنی را افزایش دهید و گندم با کیفیتی برداشت کنید.

دو رگ گیری بین ارقام خارجی و داخلی

گاهی بین ارقام ایرانی و خارجی دورگ گیری می‌شود و حاصل آن گونه‌های زیر است:

• الوند
• الموت
• داراب یک
• مهدوی
• قدس
• عدل
• کرج 1 و 2

در بخش بعدی نیز با نوعی دیگر از بذرهای اصلاح شده گندم آشنا می‌شوید.

ارقام دورگ گیری خارجی، بهترین بذر گندم با تناژ بالا

این گندم‌ها بین بذرهای خارج دورگ‌گیری شده و در کشور مورد استفاده قرار می‌گیر‌ند. از جمله این بذرها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• تجن
• داراب دو

• زرین

نکته: بذرهای بومی فقط در برابر شرایطی که سالها در آن کشت شده‌اند، مقاوم هستند. مثلا این بذرها در برابر آفات، بیماری و آب و هوای همان منطقه مقاوم است و عملکرد در واحد سطح آنها پایین است. پس اگر منطقه کشت شما دچار یک افت یا بیماری و یا شرایط خاص بود، بهتر است از بذرهای اصلاحی استفاده کنید.

انواع بذر گندم از نظر سختی

بذر گندم از نظر سختی نیز انواع مختلفی دارد:

• گندم سخت: گندم سخت حجم پروتءین بالایی دارد و تبدیل به محصولاتی مانند ماکارونی می‌شود. درم از اینگونه گندم‌ها است. گندم درم برای صنعت ماکارونی تولید می‌شود.
• گندم نیمه سخت: این نوع گندم گلوتن زیادی دارد. بنابراین ارزش نانوایی این محصول بسیار زیاد است. در نتیجه از این گندم برای پخت نان و در صنعت نانوایی استفاده می‌شود؛ مثل دیکوکوم یا همان گندم معمولی.
• گندم آردی: این محصول نشاسته زیادی دارد و بیشتر در صنعت تولید بیسکوییت و کیک مورد استفاده قرار می‌گیرد.

انواع بذر گندم از نظر زمان رسیدن

گندم‌ها از نظر رسیدن به سه دسته تقسیم می‌شوند:

• گندم دیررس: ارقام شاهین، شاهپسند و آزادی از این دسته گندم محسوب می‌شوند. این گونه‌ها گندم‌های کشت پاییزه و دیررس به حساب می‌آیند. درواقع تقریبا بین ۲۲۰ تا ۲۶۰ روز زمان نیاز است که بذرهای گندم برسند. 
• گندم زودرس: این محصول مانند گندم کشت بهاره است و برای رسیدن ۱۱۰ تا ۱۶۰ روز زمان نیاز دارد. البته کشت بهاره عملکرد پایینی دارد؛ چراکه طول دوره رویش آن کم است. یعنی درواقع گیاه آنقدری پا نمی‌گیرد که بتواند محصول زیادی تولید کند. 
• گندم متوسط رس: این محصول دقیقا مابین دیررس و زودرس است. یعنی از نظر زمان رسیدن و عملکرد می‌توان این نوع گندم را متوسط دسته‌بندی کرد.

کلام آخر

با توجه به این نکات می‌توانید بهترین انواع بذر گندم با تناژ بالا، را انتخاب کنید و برای شرایط مختلف کشت کنید. اگر انتظار عملکرد بالایی دارید، نباید ارقام بومی بکارید.‌

بذرهای اصلاحی نه تنها عملکرد و کیفیت بالایی دارند بلکه کمیت محصول را نیز افزایش می‌دهند و باعث کاهش هزینه‌های مالی کشاورز می‌شوند. در این مقاله با پربازده ترین بذر گندم دیم آشنا شدید و در نهایت می‌توانید بهترین بذر گندم برای مناطق سردسیر و یا گرمسیر را انتخاب کنید.

ما در مجموعه آشا اگری قصد داریم به شما در مسیر برداشت هرچه بیشتر محصولاتتان کمک کنیم؛ بنابراین می‌توانید جهت دریافت مشاوره رایگان از طریق راه‌های ارتباطی با ما در ارتباط باشید.