آشنایی با نحوه صحیح انجام چالکود پسته

باغداران ایرانی یکی از بزرگ‌ترین تولیدکنندگان پسته در جهان بوده و همواره در تلاش هستند تا با به‌کارگیری روش‌های نوین کشاورزی، کیفیت و کمیت تولید این محصول را افزایش دهند.

یکی از این روش‌ها، «چالکود پسته» است که به معنای ایجاد گودالی در اطراف درختان و پر کردن آن با مواد آلی، کمپوست و یا کودهای شیمیایی به منظور تأمین نیازهای غذایی درختان می‌باشد.

این روش به دلیل تأثیر مثبت بر افزایش حاصلخیزی خاک، بهبود رشد و باردهی درختان پسته و کاهش نیاز به کودهای شیمیایی روش محبوب در میان باغداران پسته است. در این نوشته از آشا اگری با روش چالکود پسته و مزایای آن بیشتر آشنا می‌شویم.

مزایای چالکود درخت پسته چیست؟

روش چالکود یکی از بهترین و کاربردی‌ترین روش‌های تغذیه درختان پسته است که عناصر غذایی را به صورت موضعی در محل ریشه‌ها در دسترس درخت قرار می‌دهد.

عمل چالکود درخت پسته چندین مزیت اصلی را به دنبال دارد که در ادامه به بررسی آن‌ها می‌پردازیم:

1. افزایش جذب عناصر مغذی
   استفاده از چالکود موجب بهبود جذب عناصر میکرو و ماکرو توسط گیاه می‌گردد. این امر به ویژه زمانی که خاک دچار فقر مواد مغذی است، اهمیت دارد.
2. افزایش مقاومت درخت
   با انجام چالکود درخت پسته، درخت در برابر تنش‌های محیطی و آفات و بیماری‌ها مقاوم‌تر شده و این افزایش مقاومت به گیاه کمک می‌کند تا بازده بهتری داشته باشد. یکی از بیماری‌های رایج در بین درختان پسته با انجام چالکود می‌توان از آن پیشگیری کرد، نماتد است که در مقاله «نماتد پسته» می‌توانید بیشتر با این بیماری و روش‌های درمان آن آشنا شوید.
3. افزایش جمعیت میکروارگانیسم‌های مفید
   این روش به بهبود و تنوع جمعیت میکروبی خاک کمک کرده، و در نتیجه شرایط بهتری برای رشد گیاه فراهم می‌آورد.
4. فعالیت بیشتر ریشه
   چالکود پسته باعث رشد و تقویت و همچنین تنفس بهتر ریشه‌های درخت شده و در نتیجه درخت آب و مواد مغذی را بهتر جذب کرده و سریع‌تر و بهتر به بار می‌نشیند.
5. صرفه اقتصادی
   در مقایسه با سایر شیوه‌های کوددهی، چالکود از نظر اقتصادی به‌صرفه‌تر است و هزینه‌های مراقبت از باغ را کاهش می‌دهد.
6. افزایش راندمان مصرف کود
   در روش چالکود، مواد غذایی مستقیما در دسترس ریشه درخت پسته قرار می‌گیرد و در نتیجه کارآیی مصرف کود در مقایسه با روش پخش سطحی کود بیشتر است.
7. کاهش رشد علف‌های هرز
   این روش به صورت طبیعی از رشد علف‌های هرز جلوگیری می‌کند و می‌تواند از خشک شدن سرشاخه‌های درخت نیز پیشگیری نماید.
8. بهبود خواص خاک
   چالکود می‌تواند خواص فیزیکی و شیمیایی خاک را بهبود بخشد. به عنوان مثال، این شیوه می‌تواند نفوذپذیری خاک را افزایش داده و مشکل سنگینی بافت خاک و تهویه نامناسب را کاهش دهد.

در نهایت، عمل چالکود درخت پسته نه‌تنها سلامت ریشه‌ها و توانایی جذب مواد مغذی را بهبود می‌بخشد، بلکه به بهبود وضعیت و کیفیت خاک نیز کمک می‌کند. با استفاده بهینه از این روش، می‌توان به تولید بالاتری در باغات پسته دست یافت.

روش اجرای چالکود باغات پسته

روش چالکود باغات پسته برای تقویت درختان پسته، افزایش حاصلخیزی و بهبود ساختار خاک، کودهای مختلف را به صورت موضعی داخل خاک جایگذاری می‌کنند. بهترین محل انجام عملیات چالکود درختان پسته در حاشیه بیرونی سایه‌انداز درخت است. در ادامه با مراحل مختلف عملیات چالکود پسته بیشتر آشنا می‌شویم:

بهترین زمان انجام چالکود پسته

با توجه به شرایط آب و هوایی و بافت خاک بهترین زمان انجام چالکود پسته از اواخر پاییز تا اوایل زمستان است. در مناطق سردسیری می‌توان عملیات چالکود را در اواخر بهمن ماه نیز انجام داد و در مناطق گرمسیر نیز عملیات چالکود پسته، باید به دلیل شروع زود هنگام فعالیت ریشه و رشد شاخساره‌ها به طرف پاییز نزدیک شود.

تعداد و عمق چاله

برای دستیابی به نتایج مؤثر از روش چالکود باغات پسته، تعداد چاله‌ها باید به نحوی باشد که ریشه‌های درخت به‌راحتی به مواد مغذی دسترسی پیدا کنند.

به‌طور کلی، برای هر درخت پسته بالای ۱۰ سال، توصیه می‌شود که 2 چاله حفر شود. در باغ‌های پسته با تراکم بالا، توصیه می‌شود بین هر دو درخت یا نهال پسته یک چاله حفر کنید تا ریشه‌ها فضای کافی برای تهویه و دسترسی به مواد مغذی را داشته باشند.

فاصله چالکود تا درخت پسته

مشخص کردن فاصله مناسب چاله‌های چالکود از درخت پسته برای بهینه‌سازی جذب مواد مغذی و آب بسیار حائز اهمیت است. چاله‌ها باید در ناحیه‌ای حفر شوند که شامل ریشه‌های جوان و مویین درخت باشد که معمولاً در یک سوم انتهایی سایه‌انداز درخت قرار دارد و فاصله آن از تنه اصلی درخت 1 تا 1 و نیم متر باشد.

چاله‌ها باید با احتیاط و ابزار مناسب حفر شوند، به‌گونه‌ای که به ریشه‌های حساس درخت آسیب نرسانند. همچنین، این چاله‌ها باید به‌نوعی حفر شوند که آب آبیاری به‌راحتی به آن‌ها برسد تا رطوبت لازم برای فعال‌سازی کود موجود در چاله فراهم شود.

علاوه بر این، حفر چاله‌ها در ناحیه سایه‌انداز درختان این اطمینان را به باغداران می‌دهد که ریشه‌های اصلی و قطور درخت به خطر نخواهند افتاد. با توجه به اینکه ریشه‌های جوان در این ناحیه به رشد خود ادامه می‌دهند و ظرفیت جذب آب و مواد مغذی بالاتری دارند، این روش بیشترین اثر را در بالا بردن کارایی چالکود پسته خواهد داشت.

پر کردن چالکود پسته

پر کردن چاله مرحله‌ای بسیار حائز اهمیت در روش چالکود باغات پسته است. در ابتدا، باید خاک موجود در چاله‌ها را به‌طور کامل خارج کنید. سپس، مخلوطی از ماده آلی مانند کود دامی پوسیده، خاک‌برگ یا کمپوست را با کودهای شیمیایی مناسب که در ادامه به بررسی آنها می‌پردازیم، آماده کنید.

همچنین، در صورت نیاز، می‌توانید از کودهای حاوی عناصر میکرو مانند سولفات آهن استفاده کنید. وجود کودهای آلی و حیوانی به عنوان یک کاتالیزور باعث می‌شود که عناصر شیمیایی به فرم یونی و قابل جذب درآمده و توسط ریشه‌های مویی درختان پسته جذب شوند. برای آشنایی با انواع کود حیوانی مناسب درخت پسته می‌توانید از مطالب مقاله «کود حیوانی برای درخت پسته» استفاده کنید.

پس از تهیه مخلوط، چاله‌ها را با آن پر کرده و در نهایت، برای پوشاندن چاله و جلوگیری از تماس مستقیم کود با هوا و کاهش خطر آبشویی آن در اثر بارندگی، روی چاله را با لایه نازکی از خاکی که پیش از این خارج کردید؛ بپوشانید و به تثبیت کود کمک کنید.

تصمیم‌گیری در مورد مقادیر و نوع کودهای مورد استفاده نیز باید با مشاوره کارشناسان کشاورزی انجام شود تا بهترین نتایج برای درختان پسته حاصل گردد.

معرفی کودهای مناسب برای چالکود پسته

کودهایی که برای چالکود پسته استفاده می‌شوند باید در مقابل آبشویی مقاومت بالایی داشته باشند؛ به‌عبارت دیگر، با بارش باران یا آبیاری، به سهولت از خاک خارج نشوند. در همین راستا مصرف کود اوره فسفات، به علت سرعت آبشویی بالا، مناسب نیست. بهترین ترکیب کودی برای پر کردن چاله‌ها به ترتیب زیر است:

• کود نیترات کلسیم پودری 50 گرم
• کود سه بیست چلفر یا نیچر 100 گرم
• کود سولو پتاس چلفر 50 گرم
• کود هیومیک اسید پودری 50 گرم

باید کودهای مذکور را ابتدا با یکدیگر ترکیب نمود و در هر چاله از 100 گرم کود استفاده کرد. مجموع کود مصرفی نباید بیشتر از 200 گرم شود. بعد از پر کردن چاله با خاک نیز باید اقدام به آبیاری چاله‌ها نمود. با توجه به اینکه چالکود روشی تغذیه‌ای در فصول سرد سال محسوب می‌شود، مطالعه مقاله «بهترین کود برای درخت پسته در زمستان» خالی از لطف نیست.

آبیاری چالکود زمستانه پسته

روش چالکود باغات پسته به افزایش ذخیره آب در خاک و بهبود شرایط رشد گیاه کمک زیادی می‌کند. پس از حفر و پر کردن چاله‌های چالکود با کود مناسب، مرحله بعدی آبیاری این چاله‌ها است که باید با دقت انجام شود.

1. آبیاری غرقابی
   برای آبیاری چالکود به روش غرقابی، باید نهری با عمق کم بر روی محل چالکود حفر کنید. در این روش، آب از روی چاله‌ها عبور کرده و مقداری از آن به درون چالکود نفوذ می‌کند. این نفوذ آب بسیار مهم است، زیرا باعث می‌شود ریشه‌ها به سمت منابع آبی موجود در چالکود رشد کنند.
2. آبیاری قطره‌ای
   در صورتی که از آبیاری قطره‌ای استفاده می‌کنید، باید حتماً محل چاله‌ها را دقیقا زیر قطره‌چکان‌ها قرار دهید. این امر به گیاه کمک می‌کند تا به آسانی آب را از چالکود دریافت کند.

برای آشنایی با نیاز آبی درختان پسته و بهترین روش‌های آبیاری این درخت در زمان‌های طلایی می‌توانید به مطالعه مقاله «بهترین روش آبیاری درخت پسته» در سایت آشا اگری بپردازید.

نکات مهم در آبیاری چالکود پسته

• زمان آبیاری
  اگر روش چالکود را در فصل پاییز انجام دهید، به دلیل بارندگی‌های فصل، معمولاً نیازی به آبیاری اضافی نمی‌باشد. اما اگر این عملیات در اواخر سال انجام شده باشد، آبیاری ضروری است.
• آبیاری فوری پس از حفر
  بلافاصله بعد از حفر و پر کردن چاله‌ها با کود، انجام آبیاری ضرورت دارد. این امر باعث می‌شود که مواد مغذی به سرعت در دسترس ریشه‌ها قرار گیرد و ریشه‌ها توسعه یابند.

سخن پایانی

روش چالکود درختان پسته روشی برای تغذیه درختان است که در آن از ترکیبی از کودهای شیمیایی و دامی به صورت موضعی استفاده می‌کنند. از مزایای روش چالکود باغات پسته، تقویت سیستم ریشه، افزایش رشد و تعداد شاخه‌های درخت پسته و تقویت خاک است.

مطالب مرتبط

سوال متداول