علت پر نشدن مغز پسته چیست؟

پسته یكی از محصولات مهم باغبانی كشور است كه علاوه بر مصارف داخلی، یكی از محصولات صادراتی مهم كشور نیز به‌حساب می‌آید. به دلیل نقش مهم پسته در صادرات و جایگاه آن به‌عنوان یكی از منابع تأمین ارز، استفاده از روش‌های کاربردی برای افزایش تولید و كیفیت این محصول ضروری است.

یکی از مهم‌ترین اقدامات برای افزایش کیفیت و بازارپسندی پسته‌ها، استفاده از کود برای پرشدن مغز پسته است زیرا باعث افزایش درصد محبوبیت آن در بین مشتریان می‌شود. به همین منظور در این نوشته از آشا اگری به بررسی علت پر نشدن مغز پسته و ارائه راهکارهای عملی پرداخته و بهترین کود برای مغز گرفتن پسته را به شما معرفی می‌کنیم.

علت پر نشدن مغز پسته چیست؟

یکی از دغدغه‌های اصلی پسته‌کاران جلوگیری از ریزش پسته‌ها پیش‌ از موعد و افزایش کیفیت آن با برداشت پسته‌هایی پرمغز است. سودآوری بالا تنها با دستیابی به بازارپسندی بیشتر امکان‌پذیر است.

از مهم‌ترین عوامل تعیین‌کننده کیفیت و قیمت پسته، در کنار رنگ و خندان بودن پسته، شکل و اندازه آن است. در ادامه با نکات کلیدی پر شدن مغز پسته بیشتر آشنا می‌شویم:

• آبیاری و رطوبت ناکافی

درخت پسته به علت شبکه ریشه وسیع و برگ‌های مقاوم، مقاومت بالایی در برابر خشکی دارد؛ اما دلیل نمی‌شود از آبیاری اصولی و به‌موقع درختان پسته غافل شد. آبیاری منظم درختان پسته باعث کاهش سال‌آوری، پر شدن مغز پسته و کم شدن پسته‌های پوک می‌شود. فراموش نکنید در مرحله‌ای که مغزها در حال پر شدن هستند (معمولاً در تابستان)، درختان به آب بیشتری نیاز دارند.

اگر رطوبت خاک به حدی کاهش یابد که مقدار آب قابل دسترس برای درختان زیر 50 درصد ظرفیت زراعی خاک باشد، احتمال عدم پر شدن مغز پسته به شدت افزایش می‌یابد.

• تنش‌‌های دمایی

در ایران، دماهای بالاتر از 35 تا 40 درجه سانتی‌گراد می‌تواند به‌طور قابل توجهی بر پر شدن مغز پسته تأثیر منفی بگذارد. به این دلیل که گرما باعث کاهش فعالیت متابولیکی در درختان پسته می‌شود.

• نقص در گرده‌افشانی

گرده‌افشانی در زمان نامناسب، رشد ناکافی لوله گرده به دلیل کمبودهای تغذیه‌ای یا شرایط نامناسب دمایی می‌تواند باعث عدم لقاح شود.

• خاک مناسب برای پرورش پسته‌هایی سالم

اگرچه درخت پسته تقریباً در هر نوع خاکی رشد می‌کند، اما در خاک‌های سبک، شنی و لومی که زهکشی خوبی دارند، بهترین عملکرد را دارد. خاک مرطوب و سنگین گزینه مناسبی برای این درختان نیست.

مناسب‌ترین ph خاک برای پسته، بین 7 تا 7.8 است. خاک تحت کشت درختان پسته را باید به‌خوبی شخم زد و هیچ‌گونه کلوخی در سطح خاک نباشد؛ زیرا درختان پسته ریشه‌های عمیقی دارند و تحت‌تأثیر رکود آب قرار گرفته و به‌خوبی رشد نمی‌کنند.

• رابطه تراکم کشت و برداشت پسته‌هایی سالم

کاشت و فاصله‌گذاری در کشت پسته برای رشد بهتر و پر شدن مغز پسته ضروری است. زیرا در غیر این صورت بر سر مصرف آب و مواد غذایی رقابت بوجود آمده و پسته‌ها پوک و کم‌مغز می‌شوند.

• هرس پسته راهکاری برای پر شدن مغز پسته‌ها

هرس درخت پسته در اواسط تابستان به ضخیم‌تر شدن شاخه‌های اصلی و مغزگیری پسته کمک می‌کند. برای تحریک رشد پسته، می‌توانید دو تا سه بار در سال درخت خود را هرس کنید. هرس درختان بالغ نیز باعث هوادهی، نفوذ بهتر نور خورشید، حفظ تعادل عناصر غذایی و در نتیجه رشد پسته‌هایی سالم می‌شود.

• تغذیه و استفاده از کود برای پر شدن مغز پسته

قبل از افزودن هر نوع کود باید با انجام آزمایش خاک و برگ با کمبودهای خاک و درختان خود آشنا شوید. پسته برای رشد بهتر و پر شدن مغز به ریزمغذی‌ها و درشت‌مغذی‌های مختلفی از جمله پتاسیم نیاز دارد. اگر از برنامه غذایی استفاده کنید حتما می‌توانید درختان خود را به شکلی اصولی تغذیه کنید. در این راستا مطالعه مطلب «جدول کود دهی پسته» را پیشنهاد می‌کنیم.

راهکارهایی برای مغز گرفتن پسته

اگر مغز پسته‌های شده چوک شده یا از درصد پر شدن آن کاسته شده می‌توانید راهکارهای زیر را به کار بگیرید:

• آبیاری و نقش آن در مغز گرفتن پسته

شناخت بهترین روش ابیاری درخت پسته و اعمال آن باعث کاهش سال‌آوری و پرشدن مغز پسته‌ها می‌شود. کمبود آب و افزایش مدت دور آبیاری باعث تنش خشکی در درختان پسته می‌شود و این تنش باعث کاهش عملکرد و پوک شدن مغز پسته می‌شود.

دور آبیاری مناسب در روش آبیاری سطحی در بهار و پاییز 30-40 روز و در تابستان 25 روز توصیه شده است. حساس‌ترین زمان آبیاری درخت پسته هنگام گلدهی در فروردین ماه و رشد مغز پسته در تیر ماه است.

• بهترین خاک برای پرورش پسته‌های پرمغز

بهترین خاک برای کاشت نهال پسته و پر شدن مغز آن خاک‌های لومی و شنی است. حاصلخیز بودن خاک و بالا بودن درصد ماده آلی و عناصر غذایی در آن و عدم وجود لایه‌های سخت نفوذ ناپذیر از دیگر ویژگی‌های خاک مطلوب برای کشت درختان پسته است.

• کنترل آفات پسته و کاهش پوکی پسته

آفاتی مثل سن و پسیل پسته با تغذیه از مغز و شیره درختان پسته باعث ریزش جوانه‌ها شده و در فرایند پر شدن مغز پسته اختلال ایجاد می‌کنند. بیماری‌هایی چون نماتد و گموز پسته بر جذب و انتقال مواد غذایی تاثیر منفی گذاشته و باعث مغز نگرفتن پسته و افزایش پوکی پسته می‌شود؛ بنابراین باید از کودی استفاده کرد که در کنار پر شدن مغز پسته به مبارزه با آفات و بیماری‌ها نیز کمک کند.

• رابطه هرس درخت پسته و پر مغزتر شدن محصول

با هرس کردن درختان پسته و حذف برخی از جوانه‌های زایشی و رویشی در اواسط تابستان به تقویت شاخه‌های اصلی و در نتیجه پر شدن مغز پسته کمک می‌کنید. هرس سربرداری و تنک شاخه باعث کاهش درصد پوکی افزایش درصد خندانی پسته می‌شود.

• تغذیه مناسب و مصرف کود برای پرشدن مغز پسته

تغذیه در زمان پر شدن مغز پسته از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است. پیش از استفاده از هرگونه کود توصیه می‌شود ابتدا آزمایش خاک و تست برگ را انجام دهید تا با کمبودهای موجود در گیاه و خاک آشنا شده و بهترین کود را برای درختان باغ پسته خود انتخاب کنید.

درختان پسته برای پر شدن مغز، خندان شدن و رشد بهتر به مجموعه‌ای از عناصر درشت مغذی و ریز مغذی نیاز دارند. پر شدن مغز پسته اغلب در تیر ماه رخ می‌دهد و از مهم‌ترین عناصری که باید در این زمان در دسترس درخت قرار داشته باشد می‌توان به نیتروژن، پتاسیم و عناصر ریز مغذی مثل آهن، روی و منگنز اشاره کرد.

سخن پایانی

سالم و پر بودن مغز پسته تأثیر زیادی در جلب نظر مشتری داشته و برای امر صادرات نیز بسیار مهم است. در صورت رعایت‌نکردن مواردی چون آبیاری نامناسب، هرس غیراصولی درختان، حمله آفات و بیماری‌ها و از همه مهم‌تر کمبودهای تغذیه‌ای مغز پسته پوک و کوچک می‌شود. در این نوشته به بررسی انواع کودها و روش‌های مناسب برای افزایش اندازه، پر شدن مغز و بهبود کیفیت مغز پسته پرداختیم.

مطالب مرتبط

سؤالات متداول